Quận Hà Đông (Hà Nội): Tranh chấp quyền sử dụng đất nhiều năm chưa có hồi kết

Đại diện gia đình ông Nguyễn Trung Thẻ cho biết, gia đình ông đang tranh chấp 411m² đất ao với bà Nguyễn Thị Tỉnh (cùng trú tại phường Dương Nội, quận Hà Đông, Hà Nội). Đất tranh chấp có nguồn gốc là của cụ Nguyễn Trung Chỉ (bố bà Tỉnh - PV). Bố mẹ bà Tỉnh không có con trai, sau khi qua đời không để lại di chúc nên toàn bộ nhà cửa và đất thổ cư cũng như diện tích đất tranh chấp nói trên được gia tộc giao cho cụ Nguyễn Trung Cơ (em ruột cụ Chỉ - PV) trông nom. Từ năm 1964, cụ Cơ già yếu nên gia tộc đã giao lại cho ông Thẻ (cháu ruột cụ Chỉ-PV) trông nom.

Năm 1960, diện tích đất tranh chấp nói trên đã được HTX Nông nghiệp Quang Minh đưa vào quản lý, sử dụng. Từ năm 1976-1986, gia đình ông Thẻ nhận khoán diện tích đất ao này với HTX Nông nghiệp Quang Minh. Từ năm 1986 đến nay, ông Thẻ sử dụng đất ao và đứng ra kê khai, có tên trong sổ mục kê và bản đồ quản lý đất đai của xã Dương Nội (sau này là phường Dương Nội), hàng năm đều nộp thuế đầy đủ.

Ngày 20/1/1994, theo thỏa thuận, ông Thẻ có biên bản chia 411m² đất ao cho bà Tỉnh để được tiếp tục sử dụng đất thổ cư có nguồn gốc của bố bà Tỉnh, biên bản được ông Đỗ Bùng - cán bộ địa chính xã Dương Nội xác nhận. Sau đó bà Tỉnh thay đổi ý kiến và khởi kiện ra TAND huyện Hoài Đức đòi lại đất thổ cư, nên ông Thẻ đã có đơn đề nghị xã Dương Nội hủy bỏ, thu hồi biên bản chia đất. Từ đó phát sinh tranh chấp giữa ông Thẻ và bà Tỉnh.

Ngày 24/7/1998, UBND huyện Hoài Đức ban hành quyết định về việc giải quyết tranh chấp đất giữa ông Thẻ và bà Tỉnh. Theo đó, công nhận quyền sử dụng 411m² đất ao cho ông Thẻ và không công nhận việc chuyển quyền sử dụng 411m² đất ao của ông Thẻ và bà Tỉnh (theo biên bản ngày 20/1/1994). Bà Tỉnh không nhất trí với quyết định này nên đã có đơn khiếu nại.

Ngày 16/5/2001, UBND tỉnh Hà Tây (nay là TP Hà Nội) ban hành Quyết định 304/QĐ-UB (Quyết định 304) về việc giải quyết đơn khiếu nại của bà Tỉnh. Theo đó, đồng ý giải quyết như hai gia đình thỏa thuận và yêu cầu UBND xã Dương Nội chỉ đạo xác định mốc giới đất đai ngoài thực địa cho 2 hộ theo biên bản ngày 20/1/1994; đồng thời yêu cầu gia đình bà Tỉnh phải làm đầy đủ thủ tục chuyển quyền sử dụng đất theo trình tự quy định của pháp luật. Không nhất trí với quyết định của UBND tỉnh Hà Tây, ông Thẻ có đơn khiếu nại gửi cơ quan chức năng có thẩm quyền.

Ngày 18/1/2010, Văn phòng Chính phủ có văn bản thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Vĩnh Trọng, giao Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường và UBND TP Hà Nội kiểm tra, xem xét lại việc giải quyết của UBND tỉnh Hà Tây tại Quyết định 304.

Ngày 19/7/2010, Thanh tra Chính phủ có báo cáo trong đó kết luận, việc UBND huyện Hoài Đức ban hành quyết định công nhận quyền sử dụng 411m² đất ao thuộc quyền sử dụng của gia đình ông Thẻ là đúng chính sách pháp luật. UBND tỉnh Hà Tây chỉ căn cứ vào biên bản thỏa thuận cắt đất ngày 20/1/1994 để ban hành Quyết định 304 đồng ý cho bà Tỉnh được hưởng 411m² đất mà không xem xét đầy đủ các căn cứ khác, như biên bản cắt đất bị hủy bỏ, thủ tục chuyển quyền sử dụng đất, thực tế sử dụng đất và nghĩa vụ với Nhà nước, là chưa phù hợp với quy định của pháp luật.

Ngày 7/10/2010, Văn phòng Chính phủ có văn bản thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Vĩnh Trọng với nội dung: Đồng ý với ý kiến kiến nghị của Thanh tra Chính phủ; Yêu cầu Chủ tịch UBND TP Hà Nội chỉ đạo tổ chức thực hiện kiến nghị của Thanh tra Chính phủ trên cơ sở đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho các bên.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo nói trên, ngày 24/8/2011, UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định 3874/QĐ-UBND (Quyết định 3874), về việc giải quyết tranh chấp đất đai giữa ông Thẻ và bà Tỉnh, thay thế Quyết định 304 của UBND tỉnh Hà Tây. Theo quyết định, UBND TP Hà Nội công nhận quyền sử dụng hợp pháp diện tích đất 411m² cho gia đình ông Thẻ.

Không đồng ý với quyết định của UBND TP Hà Nội, bà Tỉnh đã khởi kiện và yêu cầu TAND TP Hà Nội tuyên hủy bỏ Quyết định 3874, trả lại gia đình bà quyền sử dụng 411m² đất; công nhận hiệu lực của Quyết định 304 của UBND tỉnh Hà Tây.

Trong các ngày 27/5, 25/7 và 27/7/2022, TAND TP Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm và tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Tỉnh, tuyên hủy Quyết định 3874 về việc giải quyết tranh chấp đất đai giữa ông Thẻ và bà Tỉnh.

Trao đổi với PV, luật sư Đặng Anh Đức - Giám đốc Công ty Luật TNHH Đặng và Cộng sự cho rằng, bản án sơ thẩm đã không xem xét kỹ đến bối cảnh ban hành Quyết định số 3874 của UBND TP Hà Nội cũng như nguồn gốc, quá trình quản lý sử dụng đất của các bên. Việc UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định 3874 là thực hiện đúng ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Vĩnh Trọng và kết luận của Thanh tra Chính phủ. Quyết định 3874 là quyết định thay thế Quyết định 304 về việc giải quyết tranh chấp đất đai giữa ông Thẻ và bà Tỉnh do Quyết định 304 có sai lầm về mặt nội dung.

Luật sư Đặng Anh Đức cho rằng, căn cứ các tài liệu, chứng cứ trong vụ án thể hiện từ năm 1960, diện tích đất 411m² đã được đưa vào HTX Nông nghiệp Quang Minh quản lý, sử dụng. Từ năm 1976-1986, gia đình ông Thẻ nhận khoán diện tích đất ao này với HTX Nông nghiệp Quang Minh. Việc giao khoán này là cho hộ gia đình ông Thẻ. Từ năm 1986 đến nay, gia đình ông Thẻ sử dụng đất và đứng ra kê khai, hàng năm đều nộp thuế. Trong thời gian gia đình ông Thẻ sử dụng và đăng ký kê khai, bà Tỉnh không có bất kỳ ý kiến gì.

Biên bản chia đất ngày 20/1/1994 là không có giá trị thực hiện bởi diện tích đất nói trên được HTX Nông nghiệp Quang Minh giao cho hộ gia đình ông Thẻ từ năm 1986, chứ không phải chỉ cá nhân ông Thẻ. Trong biên bản chia đất chỉ thể hiện ý chí duy nhất của một mình ông Thẻ là không đúng theo quy định của pháp luật. Đồng thời, ông Thẻ cũng đã có đơn gửi UBND xã Dương Nội yêu cầu hủy bỏ biên bản chia đất. Việc TAND TP Hà Nội cho rằng thỏa thuận chia đất này chưa bị hủy bỏ là không có căn cứ. Trên thực tế bà Tỉnh cũng chưa làm các thủ tục chuyển quyền sử dụng đất, chưa được cấp có thẩm quyền cho phép chuyển quyền sử dụng đất. Ngoài việc xây dựng móng nhà trên diện tích đất 43,2m²_, bà Tỉnh cũng chưa sử dụng quản lý phần diện tích đất này.

Hiện nay ông Thẻ đã mất, các đồng thừa kế của ông Thẻ vẫn tiếp tục thực hiện các quy định của pháp luật để xử lý vụ việc. Sau khi có bản án của TAND TP Hà Nội, gia đình ông Thẻ đã có đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm đến TAND cấp cao tại TP Hà Nội.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin sau khi có phán quyết của Tòa phúc thẩm.