Bình Dương: Dân ‘tố’ không ban hành quyết định nhưng vẫn thu hồi đất, áp dụng sai thời hiệu khiếu nại

Bà Nguyễn Thị Phương Lan và ông Làm (chồng bà Lan) tại vị trí đất bị thu hồi mà không có bất kỳ quyết định thu hồi đất nào

Không ban hành quyết định nhưng vẫn thu hồi đất   

Công lý & Xã hội vừa nhận được đơn phản ánh của bà Nguyễn Thị Phương Lan (sinh năm 1951, ngụ tại 29/21 Ngô Gia Tự, phường Chánh Nghĩa, TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương) cho biết, diện tích đất 1.006,25m² bị UBND huyện Tân Uyên (nay là thị xã Tân Uyên) thu hồi mà không được đền bù và không ban hành bất kỳ quyết định thu hồi đất nào.

Theo đơn phản ánh, ngày 20/4/1990, bà Lan được UBND huyện Tân Uyên cấp GCNQSDĐ diện tích 11.800m² tại ấp Long Hội, xã Tân Phước Khánh, huyện Tân Uyên, tỉnh Bình Dương. Nằm giữa đất là đường đất (đường xe bò) nối từ cổng Nhà Thơ (nay là ngã tư Miếu Ông Cù) đi Khánh Vân (nay là phường Khánh Bình).

Năm 1992, bà Lan nhận sang nhượng thêm đất liền kề. Do đó, UBND huyện Tân Uyên cấp đổi sổ năm 1990 từ 11.800m² thành 15.079m² theo Quyết định số 1002/QĐ-UB. Giữa đất vẫn thể hiện là đường xe bò, đất được cấp tới mép đường, không có hành lang đường bộ và lộ giới.

Năm 1999, do địa giới hành chính giữa 2 huyện Thuận An và Tân Uyên, tỉnh Bình Dương được phân định, lấy đường xe bò làm ranh giới. Một bên thuộc huyện Tân Uyên quản lý, một bên thuộc thị xã Thuận An quản lý. Vì vậy, bà Lan được UBND huyện Tân Uyên cấp GCN QSDĐ số vào sổ 00453.QSDĐ/TU ngày 29/7/1999 (từ sổ năm 1992), với diện tích sử dụng 8.350m². Theo GCNQSDĐ cũng không thể hiện lộ giới, hành lang bảo vệ đường bộ.

Năm 2001, đường đất (đường xe bò) nằm giữa đất của bà Lan được Nhà nước nâng cấp và đặt tên đường là DT 747B nối từ ngã tư Miếu Ông Cù – Hội Nghĩa. Do đó, đất của bà Lan bị thu hồi để làm đường bao gồm khu đất do huyện Tân Uyên quản lý và khu đất do thị xã Thuận An quản lý, lấy đi mỗi bên là 17m tính từ mép đường đất và không có bất kỳ quyết định thu hồi đất nào.

Năm 2002, bà Lan nhận tiền đền bù diện tích 481,25m² (5,5m x 87,5m) cùng với tài sản trên đất, tổng số tiền là 9.338.750 đồng, theo biên bản kiểm kê ngày 30/10/2001 và biên bản nhận tiền đền bù ngày 08/11/2001 của UBND huyện Tân Uyên nhưng không có quyết định thu hồi đất. Số đất còn lại 11,5m x 87,5m = 1.006,25m² bà Lan không được đền bù vì UBND huyện Tân Uyên cho là hành lang lộ giới.

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của bà Nguyễn Thị Phương Lan được cấp năm 1990 của UBND huyện Tân Uyên

Phần đất còn lại của bà Lan thuộc quyền quản lý của UBND thị xã Thuận An (do UBND huyện Tân Uyên cấp năm 1992) được UBND thị xã Thuận An cấp đổi thành GCNQSDĐ số U747751 ngày 10/01/2002 với diện tích được sử dụng là 5.539m². Trong đó, UBND thị xã Thuận An ngang nhiên trừ 478m² hành lang lộ giới mà không ban hành quyết định thu hồi diện tích này.

Vào giữa năm 2012, đường DT 747B tiếp tục được mở rộng, phần đất 1.006,25m² thuộc quyền quản lý của UBND thị xã Thuận An được trưng dụng. Bức xúc khi tài sản bị thu hồi không được đền bù, bà Lan làm đơn khiếu nại UBND huyện Tân Uyên (vì công trình này do UBND huyện Tân Uyên làm chủ đầu tư). 

Đến ngày 27/5/2013, UBND huyện Tân Uyên có Văn bản trả lời đơn số 1742/UBND-TD (Công văn1742) trả lời khiếu nại của bà Lan, cho rằng, việc thực hiện giải tỏa đền bù là hoàn toàn đúng theo các quy định tại thời điểm năm 2001 – 2002. Căn cứ theo Quyết định số 30/2001/QĐ.UB (Quyết định 30) ngày 22/3/2001. Do vậy, khiếu nại của bà Lan là không có cơ sở để giải quyết. 

Không đồng ý với nội dung trả lời trên, bà Lan tiếp tục khiếu nại Công văn 1742 bằng cách gửi đơn nhiều lần tới UBND huyện Tân Uyên và huyện Thuận An nhưng không có kết quả trả lời.

Giấy báo phát ngày 04/6/2013, Giấy báo phát ngày 23/6/2013 và nhiều lá đơn khiếu nại gửi tận tay đến Phòng tiếp công dân UBND thị xã Tân Uyên​

Áp dụng thời hiệu để từ chối giải quyết khiếu nại cho dân, liệu có chính xác?

Mãi 6 năm sau, ngày 05/4/2019, UBND thị xã Tân Uyên mới trả lời bằng Công văn số 1146/UBND-BTCD (Công văn 1146) với nội dung, ngày 22/3/2001, UBND tỉnh Bình Dương ban hành Quyết định số 30/2001/QĐ.UB quy định về đơn giá đền bù, trợ cấp thiệt hại về đất và tài sản trên đất đối với công trình cải tạo, nâng cấp đường giao thông đoạn Miếu Ông Cù – Hội Nghĩa huyện Tân Uyên, tỉnh Bình Dương. Trong đó quy định không đền bù về hành lang bảo vệ đường bộ.

Bà Lan không đồng ý với nội dung Công văn 1146. Bởi lẽ, quá trình sử dụng đất bà đã được UBND huyện Tân Uyên cấp sổ trắng năm 1990 tính từ mép đường. Sau khi thay đổi địa giới hành chính thuộc huyện Thuận An, UBND huyện Thuận An cấp lại sổ khác vào năm 2002 nhưng trừ mất phần diện tích 478m² đất hành lang đường bộ theo sổ cũ đã cấp tính từ mép đường. 

Do vậy phần đất 478m² và đất hành lang lộ giới 21m từ tim đường (17m từ mép đường) bà Lan yêu cầu được bồi thường theo quy định của pháp luật. Riêng phần đất 1.006,25m² bị thu hồi nhưng không có quyết định thu hồi cũng chưa bồi thường cho người dân.

Vì vậy, bà Lan tiếp tục khiếu nại Công văn 1146. Ngày 23/7/2019, UBND thị xã Tân Uyên ban hành Thông báo 527/TB-UBND (Thông báo 527) về việc không thụ lý giải quyết khiếu nại do hết thời hiệu khiếu nại theo Khoản 6 Điều 11 của Luật Khiếu nại năm 2011 đối với Công văn 1742. 

Theo bà Lan, sau khi nhận được Công văn 1742, bà liên tục khiếu nại. Bằng chứng có Giấy báo phát ngày 04/6/2013, Giấy báo phát ngày 23/6/2013 và nhiều lá đơn khiếu nại gửi tận tay đến Phòng tiếp công dân UBND thị xã Tân Uyên. Chính UBND thị xã Tân Uyên không thực hiện nghĩa vụ trả lời đơn cho bà Lan, chứ không phải bà Lan từ bỏ quyền lợi của mình. 

Hơn nữa, vào ngày 05/4/2019, UBND thị xã Tân Uyên ban hành Công văn 1146 có nội dung giống như Công văn 1742. Việc UBND thị xã Tân Uyên cho rằng, không thụ lý giải quyết khiếu nại cho bà Lan vì thời hiệu khiếu nại đã hết là không đúng quy định pháp luật. Lẽ ra, UBND thị xã Tân Uyên phải hướng dẫn người dân khiếu nại lên cấp cao hơn (tỉnh Bình Dương), chứ không phải ban hành quyết định lần 2 để rồi sau đó cho rằng hết thời hiệu khiếu nại.

Mặt khác, việc UBND tỉnh xác lập đất hành lang đường bộ trên đất của bà Lan theo Quyết định số 30/2001/QĐ.UB ngày 22/3/2001 sau thời gian bà Lan được cấp GCN QSDĐ vào năm 1990 (sổ trắng), quy định không đền bù đất hành lang đường bộ, không ban hành quyết định thu hồi đất mà thu hồi đất là không đúng quy định pháp luật.