Bạc Liêu: Án có hiệu lực pháp luật, chính quyền nói “chờ giải quyết” tranh chấp

Bản án đã có hiệu lực pháp luật

Theo hồ sơ, nguồn gốc diện tích 332,36m² thửa đất số 91 tọa lạc tại khóm Trà Kha A, Phường 8, TX Bạc Liêu (nay là Khóm 3, Phường 8, TP Bạc Liêu) là của ông Trần Như Kháng quản lý, sử dụng trước năm 1975. Sau đó, ông Kháng chuyển nhượng cho người khác. Năm 1990, vợ chồng bà Lý Ngọc Nương nhận chuyển nhượng phần diện tích này từ ông Trần Việt Cường, có xác nhận của UBND Phường 8. Năm 1993, bà Nương kê khai và làm thủ tục hợp thức hóa nhà đất.

Còn ông Quách Quang và bà Âu Thu An cho rằng, phần diện tích đất trên thuộc Nhà máy Liên Phong (cũ) của ông bà. Sau giải phóng, nhà máy đưa vào liên doanh với công ty lương thực. Đến năm 1988, UBND TX Bạc Liêu có quyết định hoàn trả do ông Quang làm đại diện nhận. Trong thời gian tiếp quản, công ty lương thực có cho công nhân ở tạm trên đất của nhà máy; nhưng các hộ này không trả mà chuyển nhượng cho người khác, trong đó có hộ bà Lý Ngọc Nương. Do đó, ông Quang và bà An khởi kiện bà Nương ra Tòa án để đòi lại.

Tại Bản án sơ thẩm số 18 ngày 23/6/2010, TAND TX Bạc Liêu tuyên buộc bị đơn là bà Lý Ngọc Nương (cùng những người có quyền và nghĩa vụ liên quan) có nghĩa vụ trả cho nguyên đơn là bà Âu Thu An và ông Quách Quang số tiền 37.147.800 đồng Nhà nước đền bù giải phóng mặt bằng mặt rộng Quốc lộ 1A diện tích 380,18m² đất (trong đó có phần đất của ông Quách Mậu Sen do ông Quách Quang làm đại diện) tại khóm Trà Kha A, nay là Khóm 3, Phường 8, TP Bạc Liêu.

Bà Nương có đơn kháng cáo. Ngày 26/9/2011, TAND tỉnh Bạc Liêu ra Bản án phúc thẩm số 106/2011/DSPT sửa án sơ thẩm. HĐXX cấp phúc thẩm cho rằng, bà An, ông Quang kiện đòi đất bà Nương là không có cơ sở vì bà Nương cùng những người khác (chủ cũ) đã ở và quản lý đất này từ trước năm 1975. Trong đăng ký kê khai nhà đất, thửa đất 91 do bà Nương kê khai đăng ký; ông Quang không đăng ký thửa 91 này. Do đó, HĐXX bác đơn đòi lại đất đối với thửa 91.

Tuy nhiên, bà Nương có trách nhiệm giao trả cho ông Quách Quang - bà Âu Thu An 53,24m² của thửa 94 (sau sửa lại thành 23,30m² theo Thông báo số 30/TB-TA ngày 08/9/2014 của TAND tỉnh Bạc Liêu do có sai sót cộng trừ số liệu). Số tiền nhận đền bù giải phóng mặt bằng mở rộng Quốc lộ 1A cho 380,18m² bà Nương không phải trả cho ông Quang - bà An.

Ông Quang, bà An có đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm bản án phúc thẩm. Ngày 22/4/2013, Tòa Dân sự TANDTC có Thông báo 424/TANDTC-DS trả lời ông Quang, bà An là không có căn cứ để kháng nghị giám đốc thẩm Bản án dân sự phúc thẩm số 106 ngày 26/9/2011 của TAND tỉnh Bạc Liêu.

Vẫn ngăn cản, tranh chấp vô lý

Ngày 18/11/2014, UBND tỉnh Bạc Liêu có Quyết định 176/QĐ-UBND điều chỉnh lộ giới quy hoạch đường 23/8 (đoạn từ Trần Phú đến cầu Dần Xây) từ 53m còn 33m. Phần đất bị giải tỏa trước đây của bà Nương dôi lại 179,1m². Bà Nương lập thủ tục xin cấp sổ phần đất này. Ngày 27/11/2015, UBND TP Bạc Liêu cấp sổ đỏ cho bà Nương.

Ngỡ mọi việc đã kết thúc, bản án có hiệu lực pháp luật đã thi hành xong, nhưng bà An tiếp tục khiếu nại. Ngày 20/9/2019, Chủ tịch UBND TP Bạc Liêu ban hành Quyết định số 166/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại của bà An (ngụ số 95, Điện Biên Phủ, Phường 3, TP Bạc Liêu) khẳng định việc cấp sổ cho bà Nương là đúng theo hồ sơ đăng ký đất đai và nhận định của TAND tỉnh Bạc Liêu nên không chấp nhận nội dung khiếu nại của bà An.

Cuối tháng 5/2022, bà Nương chuyển nhượng cho bà Tiêu Ngọc Hoài (cùng ngụ tại Phường 8, TP Bạc Liêu) toàn bộ diện tích 179,1m² nói trên. Bà Hoài tiến hành đo ranh, cắm cọc để rào đất thì bị gia đình bà An ngăn cản, không cho làm.

Hành vi này không chỉ diễn ra một lần. Chính quyền Phường 8 đã phải lập biên bản. Phía bà An còn cắm bảng "đất đang tranh chấp" trên phần đất mà bà Hoài đã sang nhượng hợp pháp. Thậm chí, phía bà An ngăn cản không cho gia đình bà Hoài ra vào khu đất.

Bà Hoài cho biết, sau nhiều lần bà An cùng gia đình có hành vi cố ý gây rối, cản trở trái phép bà thực hiện quyền sử dụng trên phần đất mà bà đã sang nhượng hợp pháp, bà đã có đơn trình báo đến chính quyền địa phương nhưng mọi việc chưa được xử lý triệt để.

Trong khi đó, Biên bản làm việc ngày 5/7/2022, do ông Huỳnh Quang Vinh - Chủ tịch UBND Phường 8 (TP Bạc Liêu chủ trì), lại cho rằng đây là phần đất đang tranh chấp, và vận động bà Hoài giữ nguyên hiện trường, chờ giải quyết của UBND tỉnh Bạc Liêu.

Bà Hoài cho biết: “Đất tôi mua hợp pháp. Việc Chủ tịch UBND Phường 8, TP Bạc Liêu nêu lý do đất tôi mua là đang tranh chấp, để yêu cầu tôi tạm ngưng đo đạc cắm mốc làm hàng rào. UBND Phường 8 không có văn bản nào trả lời cụ thể cho tôi. Cơ sở nào cho rằng đất tôi mua là đất đang tranh chấp? Và tôi phải chờ đợi đến khi nào?”.

Như nêu trên, phần diện tích đất mà bà Hoài nhận chuyển nhượng từ bà Nương đã được giải quyết bằng bản án đã có hiệu lực pháp luật của TAND tỉnh Bạc Liêu. Điều 106 Hiến pháp năm 2013 quy định: “Bản án, quyết định của Tòa án nhân dân có hiệu lực pháp luật phải được cơ quan, tổ chức, cá nhân tôn trọng; cơ quan, tổ chức, cá nhân hữu quan phải nghiêm chỉnh chấp hành”. Thiết nghĩ, việc Chủ tịch UBND Phường 8 yêu cầu giữ nguyên hiện trạng, hạn chế quyền sử dụng đất của người dân là không thấu tình đạt lý như quy định tại Điều 106 Hiến pháp năm 2013 cũng như quy định pháp luật về đất đai.