Văng vẳng từ mép núi vọng đến tai chúng tôi là những câu đánh vần còn chưa rõ của các em học sinh điểm trường Pá Vai, bản Pá Vai, xã Mường Và, huyện Sốp Cộp, tỉnh Sơn La. Dù điều kiện còn nhiều khó khăn nhưng các em nhỏ nơi đây lại mang trong mình tinh thần hiếu học, đối với các em mỗi ngày được đến lớp là một ngày vui. Và người mang niềm vui ấy đến không ai khác chính là các thầy, cô giáo.
Giữa thời tiết lạnh buốt của mùa đông nơi Tây Bắc, đâu đó len lỏi những tia lửa ấm bởi tình yêu thương giữa người với người. Tại vùng giáp biên, ở điểm trường Pá Vai chúng tôi càng cảm nhận rõ hơn tình yêu thương giữa thầy và trò rõ ràng hơn bao giờ hết.
Bản Pá Vai, xã Mường Và, huyện Sốp Cộp là một trong 04 bản giáp biên đặc biệt khó khăn của xã. Bản cách trung tâm xã khoảng 25km. Địa hình chủ yếu là đồi núi vô cùng hiểm trở, đặc biệt là vào mùa đông lạnh giá, đường rừng lầy lội và khó đi. Người dân ở đây chủ yếu là dân tộc Mông, trình độ dân trí còn thấp, đời sống kinh tế rất nhiều khó khăn.
Thời tiết khắc nghiệt, có lúc nhiệt độ xuống đến 6-10 độ, điều kiện kinh tế khó khăn khiến giấc mơ đến trường của các em học sinh nơi đây càng “trắc trở”. Có những em nhỏ hàng ngày tới trường với chiếc áo mỏng, sờn rách, ngồi run rẩy với đôi chân trần. Thậm chí nhiều em phải nghỉ học trong những ngày giá lạnh.
Từ điểm trung tâm của Trường Tiểu học và THCS Mường Và, xã Mường Và, huyện Sốp Cộp, tỉnh Sơn La đến điểm trường Pá Vai chỉ hơn 10Km nhưng các thầy cô phải di chuyển hết hơn 1 tiếng. Ngày nắng thì bụi, mưa thì đường trơn trượt, nhiều khi mưa to không qua được suối các thầy cô phải gửi xe để đi bộ tới trường.
Thầy Lò Văn Hùng, giáo viên Trường Tiểu học và THCS Mường Và chia sẻ: “Gắn bó với các bản làng vùng biên từ khi ra trường đến giờ, tôi cũng thuộc nhóm giáo viên lâu năm, dậy ở trên vùng cao. Bao nhiêu năm gắn bó với nghề là khoảng thời gian từng đó năm tôi có mặt ở các điểm trường đặc biệt khó khăn. Để đến trường, thầy cô phải đi lại qua sông qua suối, nhiều khi trời mưa to không đi qua suối được thì phải gửi xe lại ở nhà dân để đi bộ đến điểm trường. Động lực của chúng tôi chính là các em học sinh. Thấy các học sinh đến lớp đầy đủ cũng là niềm vui của thầy cô chúng tôi”.
Điểm trường Pá Vai hiện có 2 lớp học với 30 học sinh. Hiện điểm trường đã được đầu tư 1 phòng học kiên cố còn 1 phòng học thì là phòng học tạm do các thầy cô và phụ huynh học sinh dựng lên. Điều kiện cơ sở vật chất còn nhiều khó khăn nhưng các thầy cô nơi đây luôn nỗ lực hết mình để các em học sinh được viết tiếp giấc mơ đến trường.
Chia sẻ với phóng viên, Thầy Vì Văn Hòa, giáo viên Trường Tiểu học và THCS Mường Và cho biết: “Học sinh ở đây đa số là người dân tộc, ít giao tiếp với người ngoài nên cũng gặp khó khăn trong học tập. Chúng tôi vừa phải sử dụng tiếng phổ thông, vừa dùng tiếng dân tộc để giao tiếp và giạy các em học. Để giúp các em đến lớp đầy đủ, chúng tôi phải động viên phụ huynh đến đón, hoặc tự thân các thầy cô đến chở các em đến lớp. Đến lớp các em học tập ngày càng có tiến bộ lên”.
Vượt qua nhiều khó khăn, động lực của các thầy cô nơi đây không chỉ đến từ các em học sinh, mà các bậc phụ huynh nơi đây cũng rất quan tâm đến giáo viên bằng những việc làm đơn giản như cho cân gạo, quả bí. Họ chỉ mong sao các thầy, các cô yên tâm công tác dạy chữ cho con em mình.
Chia sẻ với phóng viên bằng tiếng dân tộc Mông, anh H. nói: “Có các thầy cô lên điểm trường bà con chúng tôi vui lắm. Các con mình được đi học, biết chữ sau này sẽ làm được nhiều việc, không phải suốt ngày lên nương như bố mẹ nữa. Cảm ơn các thầy cô giáo nhiều”.
Ngồi gần cuối lớp, với đôi mắt to tròn, sáng ngời, mái tóc hơi ngả vàng như bị cháy nắng, em Lầu Xuân Hùng vừa cười vừa nói với chúng tôi: “Con thích đi học lắm, đi học gặp nhiều bạn bè, thầy cô, con rất vui. Con cũng rất yêu quý các thầy cô và các bạn, sau này lớn lên con cũng sẽ làm giáo viên giống thầy của con.”
Hiện toàn huyện Sốp Cộp có 22 trường từ bậc học mầm non đến THCS, với hơn 18.000 học sinh. Địa bàn rộng, dân cư phân bố không đồng đều, cơ sở vật chất phục vụ giảng dạy còn thiếu thốn là những thách thức lớn đối với ngành giáo dục của huyện.
Ông Phạm Ngọc Sơn, Phó trưởng Phòng GD&ĐT huyện Sốp Cộp cho biết: Sốp Cộp là huyện vùng biên đặc biệt khó khăn của tỉnh, trong đó chúng tôi đang rất thiếu đội ngũ giáo viên cả 3 bậc học mầm non, tiểu học, THCS đều thiếu so với định mức. Cở sở vật chất trên địa bàn huyện Sốp Cộp có nhiều điểm trường, các điểm trường ở cách nhau rất xa, nhu cầu ở bán trú của học sinh cao nhưng cơ sở vật chất hiện tại không đáp ứng được cho việc học sinh ăn, ở bán trú.
Dẫu còn nhiều khó khăn, thiếu thốn nhưng các thầy cô giáo nơi đây vẫn yêu nghề mến trẻ, ngày ngày bám lớp, bám trường, cống hiến thanh xuân để gieo chữ ươm những mầm xanh nơi biên giới xa xôi. Dù mùa đông có lạnh, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn, nhưng tình người giữa thầy và trò, giữa phụ huynh và giáo viên… luôn là ngọn lửa sưởi ấm điểm trường Pá Vai nói riêng và vùng biên của Tổ quốc nói chung.