“Hỏi để khỏe hơn” số 06: Hiểu đúng về thảo dược trong điều trị bệnh lý đường tiểu dưới do tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt

Những thắc mắc liên quan đến vấn đề này đã được giải đáp trong chương trình “Hỏi để khỏe hơn” số 6 với chủ đề “Hiểu đúng về thảo dược trong điều trị bệnh lý đường tiểu dưới do tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt” do Bệnh viện Đại học Y Hà Nội phối hợp với Công ty dược phẩm Sanofi tổ chức.

Tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt, hay còn được gọi là u xơ tiền liệt tuyến, phì đại tiền liệt tuyến là sự tăng kích thước tuyến tiền liệt, thường gặp ở nam giới trung niên và cao niên. Bệnh có thể gây rối loạn tiểu tiện, giảm chức năng của bàng quang, làm trầm trọng hơn triệu chứng đường tiểu dưới. Tăng sinh lành tính tiền liệt tuyến cần được phát hiện và điều trị sớm để không ảnh hưởng tới sinh hoạt hằng ngày của người bệnh. TS.BS Nguyễn Viết Thành - Phòng khám Đa khoa BVĐHYHN cơ sở Cầu Giấy phân tích về những triệu chứng giúp chúng ta nhận biết bệnh lý này:

“Với nhóm triệu chứng tắc nghẽn đường tiểu thì biểu hiện như đái khó, chờ lâu, rặng gắng sức. Triệu chứng thứ 2 là tia tiểu yếu, ngắt quãng giữa dòng, ngập ngừng không hết bãi. Triệu chứng tiếp theo là bị kích thích đường tiểu, tiểu nhiều lần, trên 8 lần 1 ngày. Đáng ngại nhất là triệu chứng tiểu gấp, khi mót tiểu thì không nhịn được. Khi người già hấp tấp đi lại có thể vấp ngã, gây gãy xương. Tiểu đêm cũng rất đáng ngại, khi người dân thức giấc đi tiểu thì gây gián đoạn giấc ngủ, lâu dần gây trầm cảm, suy giảm trí nhớ”.

Triệu chứng đường tiểu dưới do tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả bằng thuốc mà không cần phải phẫu thuật. Đây cũng là phương pháp phổ biến nhất hiện nay. Tuy nhiên, hiện nhiều người lại nghe theo lời đồn thổi trên mạng, tìm đến các loại thảo dược để điều trị bệnh. TS.BS Nguyễn Viết Thành - Phòng khám Đa khoa BVĐHYHN cơ sở Cầu Giấy nhấn mạnh về các khuyến cáo khoa học trong việc dùng thảo dược để điều trị triệu chứng đường tiểu dưới do tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt:

“Các cơ quan, hiệp hội nổi tiếng trên thế giới đều khuyến cáo không sử dụng. Có duy nhất thuốc serena repen chiết xuất từ quả lùn Nam Mỹ được công nhận, nhưng yếu, chứ không có bằng chứng mạnh mẽ có thể cải thiện tốt tình hình tuyến tiền liệt. Ở Việt Nam, Trung Quốc, Thái Lan thì có chế phẩm chiết xuất từ trinh nữ hoàng cung, nhưng để chứng minh hoạt chất nào tác động ra sao thì không có công trình nghiên cứu, không rõ ràng. Về thảo dược thì còn phải quan tâm đến nguồn gốc thu hái, chất lượng, bào chế thế nào, không ai khẳng định được. Nên người dân cần cẩn thận khi dùng thảo dược, bằng chứng khoa học không có”.

Dù được khuyến cáo không nên tự ý dùng thảo dược để điều trị triệu chứng đường tiểu dưới do tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt nhưng nhiều người vẫn quan niệm rằng, các sản phẩm từ thảo dược rất lành tính, không gây ra hậu quả gì nếu dùng không đúng hay dùng quá liều. Về vấn đề này, TS.BS Nguyễn Viết Thành - Phòng khám Đa khoa BVĐHYHN nêu quan điểm:

“Về hiệu quả tác dụng của thảo dược thì không rõ ràng, các nghiên cứu thì cho thấy nó không an toàn. Trong 20 năm qua, các nghiên cứu báo cáo càng ngày càng tăng về việc dùng thảo dược có nhiều vấn đề, có thể gây tăng men gan, viêm gan, xơ gan, viêm đường mật cấp và mãn tính. Ngoài ra có thể gây ra tổn thương mạch máu, gan nhiễm mỡ, một số bệnh về suy thận cấp và sỏi tiết niệu. Người dân nên cần hết sức cảnh giác”.

Theo nghiên cứu, bệnh nhân mắc tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt thường có độ tuổi từ 60 trở lên. Đây cũng là đối tượng phải dùng nhiều thuốc điều trị bệnh mạn tính. Vậy nên, theo TS.BS Nguyễn Viết Thành, việc tự ý dùng thảo dược điều trị triệu chứng đường tiểu dưới do tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt còn có thể gây ra nguy cơ tương tác thuốc, làm bệnh chậm cải thiện hoặc diễn tiến nặng hơn:

“Khi tuổi càng cao thì thường mắc rất nhiều bệnh. Theo nghiên cứu, khi trên 60 tuổi thì trung bình 1 người mắc ít nhất 3 bệnh như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường, loãng xương... Trong lúc người bệnh phải dùng rất nhiều thuốc khác nhau để điều trị, mà dùng thêm thảo dược thì có nguy cơ tương tác thuốc. Vì vậy, các báo cáo trên thế giới và cả Viện Sức khỏe Lâm sàng Vương quốc Anh đều khuyến cáo không nên dùng dược liệu trong điều trị triệu chứng đường tiểu dưới do tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt”.

Triệu chứng đường tiểu dưới do tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt có thể được cải thiện khi điều trị tốt. TS.BS Nguyễn Viết Thành khuyến cáo, thay vì tự ý sử dụng các loại thảo dược hoặc thuốc không rõ nguồn gốc trên thị trường, người bệnh cần đến thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng:

“Sai lầm bệnh nhân thường gặp là đều nghĩ bệnh giống nhau nên không cần đi khám, dùng thử đơn thuốc thảo mộc trên mạng, tự mách nhau dùng. Tuy rối loạn triệu chứng giống nhau nhưng lại có thể là bệnh lý khác nhau hoàn toàn. Người dân không nên dễ tin vào hiệu quả của các loại thuốc qua quảng cáo. Mà cần thăm khám thật cẩn thận, định kỳ trên 50 tuổi hoặc khi có triệu chứng để bác sĩ chỉ định điều trị”.

Quý vị có thể xem lại chương trình “Hỏi để khỏe hơn” số thứ 6 trên kênh Youtube, Zalo và website của Bệnh viện Đại học Y Hà Nội. Số thứ 7 của chương trình sẽ lên sóng trong thời gian tới. Mời quý vị quan tâm theo dõi. Chương trình do Bệnh viện Đại học Y Hà Nội phối hợp với Công ty dược phẩm Sanofi tổ chức.