Đơn giản hóa hồ sơ, thủ tục bồi thường bảo hiểm bắt buộc đối với xe máy

Cử tri tỉnh Bắc Kạn phản ánh: “Hiện nay, người dân mua bảo hiểm xe máy bắt buộc nhưng khi xảy ra tai nạn rủi ro thì việc thực hiện thủ tục hưởng bảo hiểm và chi trả bồi thường rất khó khăn nhiều thủ tục. Nhưng nếu xe máy không có bảo hiểm thì khi lưu thông trên đường sẽ bị xử phạt. Đề nghị quy định việc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe máy nên được chuyển sang hình thức mua tự nguyện thay vì bắt buộc như hiện nay”.

Trả lời kiến nghị cử tri tỉnh Bắc Kạn, Bộ Tài chính cho biết, tại dự thảo Nghị định quy định về bảo hiểm bắt buộc trong đó có bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đang trình Chính phủ trên cơ sở kế thừa Nghị định số 03/2021/NĐ-CP ngày 15/01/2021 của Chính phủ về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới trong đó đã bao gồm các giải pháp cắt giảm thủ tục, quy trình và hồ sơ bồi thường bảo hiểm, cụ thể:

Đơn giản hóa hồ sơ, thủ tục bồi thường: Cắt giảm 2/5 tài liệu chứng minh thiệt hại về sức khỏe, tính mạng so với quy định trước đây; chỉ yêu cầu thu thập tài liệu của cơ quan công an trong các vụ tai nạn gây tử vong đối với bên thứ ba và hành khách (theo quy định cũ phải thu thập các tài liệu này trong mọi trường hợp), đồng thời yêu cầu các lực lượng công an có trách nhiệm cung cấp bản sao các tài liệu trên trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày có kết quả điều tra tai nạn giao thông. Ngoài ra, Nghị định cũng bổ sung quy định rõ trách nhiệm cung cấp hồ sơ bồi thường bảo hiểm của các bên.

Bên cạnh đó tăng cường trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm trong công tác giải quyết bồi thường bảo hiểm: Theo đó khi nhận được thông báo tai nạn, doanh nghiệp bảo hiểm phải kịp thời hướng dẫn hồ sơ, thủ tục yêu cầu bồi thường (trong vòng 1 giờ), tổ chức thực hiện công tác giám định tổn thất (trong vòng 24 giờ); trong vòng 3 ngày kể từ ngày nhận được thông báo về vụ tai nạn, doanh nghiệp bảo hiểm phải thực hiện tạm ứng bồi thường (ngay cả trong các trường hợp chưa xác định vụ tai nạn có thuộc phạm vi bồi thường bảo hiểm hay không). Đồng thời, quy định rõ thời hạn thanh toán bồi thường là 15 ngày kể từ khi nhận được đầy đủ hồ sơ yêu cầu bồi thường hợp lệ.

Mặt khác nhằm đơn giản hóa hơn nữa hồ sơ, thủ tục bồi thường khi xảy ra tai nạn giao thông, dự thảo Nghị định về bảo hiểm bắt buộc đang trình Chính phủ xem xét, bổ sung quy định:

Về hồ sơ, thủ tục bồi thường: Chủ xe cơ giới có thể cung cấp bản ảnh chụp đối với tài liệu liên quan đến xe, lái xe, có thể cung cấp bằng chứng chứng minh về việc sửa chữa, thay mới tài sản bị thiệt hại trong trường hợp không có hóa đơn, chứng từ (trước đây không có các quy định này).

Về trách nhiệm của doanh nghiệp: Doanh nghiệp bảo hiểm phải thực hiện ghi âm các cuộc gọi đến đường dây nóng để bảo đảm quyền lợi của bên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong việc giải quyết bồi thường bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với mô tô, xe gắn máy.

Tiếp tục đánh giá tác động của chính sách bỏ bảo hiểm bắt buộc đối với xe máy để điều chỉnh phù hợp

Theo quy định tại khoản 1 Điều 601 Bộ Luật dân sự: “Nguồn nguy hiểm cao độ bao gồm phương tiện giao thông vận tải cơ giới…”.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 58 Luật Giao thông đường bộ: “2. Người lái xe khi điều khiển phương tiện phải mang theo các giấy tờ sau: d) Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới”.

Theo quy định tại khoản 18 Điều 3 Luật Giao thông đường bộ: “18.Phương tiện giao thông cơ giới đường bộ (sau đây gọi là xe cơ giới) gồm xe ô tô; máy kéo; rơ moóc hoặc sơ mi rơ moóc được kéo bởi ô tô, máy kéo; xe mô tô hai bánh; xe mô tô ba bánh; xe gắn máy (kể cả xe máy điện) và các loại xe tương tự.”

Hiện nay mô tô, xe gắn máy vẫn là nguồn phương tiện vận tải cơ giới chủ yếu và là nguồn gây tai nạn lớn nhất tại Việt Nam, cụ thể, theo số liệu thống kê của Ủy ban an toàn giao thông quốc gia (Báo cáo tổng kết 05 năm thực hiện phong trào thi đua bảo đảm trật tự, an toàn giao thông giai đoạn 2016 - 2020): Tổng số xe máy đã đăng ký tính đến ngày 14/10/2020 là 72 triệu xe, chiếm 63,48% nguyên nhân gây ra tai nạn.

Ngày 30/12/2022, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ tại Tờ trình số 325/TTr-BTC theo đó, Bộ Tài chính trình Chính phủ sẽ tiếp tục đánh giá tác động của chính sách đối với bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe máy. Trường hợp thực hiện đồng bộ các giải pháp quy định tại dự thảo Nghị định bắt buộc mà việc bồi thường bảo hiểm xe máy vẫn không cải thiện, Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ trình cấp có thẩm quyền điều chỉnh chính sách này.