Đặt cọc đấu giá quyền sử dụng đất mức bao nhiêu là vừa?

Đó là ý kiến được một số đại biểu cùng nêu tại Phiên họp toàn thể lần thứ 13 của Ủy ban Kinh tế, thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản, sáng 26/9.

Theo đó, một số điểm mới đáng chú ý của dự thảo luật được đề cập đến là bổ sung một số quy định riêng về trình tự, thủ tục đấu giá đối với tài sản đặc thù bao gồm quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư, quyền khai thác khoáng sản, quyền sử dụng tần số vô tuyến điện, tài sản thi hành án.

Dự thảo quy định, trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư thì tiền đặt trước tối thiểu là 10% và tối đa là 20% giá khởi điểm.

Cho rằng đấu giá quyền sử dụng là nội dung rất quan trọng nhưng đang bộc lộ rất nhiều phức tạp, như thông đồng thổi giá, dìm giá, dẫn đến làm lợi bất chính cho một số cá nhân, tổ chức, ông Mai Văn Hải, Ủy viên Ủy ban Kinh tế đề nghị sửa luật lần này cần quy định cụ thể để hạn chế tình trạng trên.

Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Nguyễn Hải Nam cho rằng, mức đặt cọc của các hàng hóa khác nhau cần quy định khác nhau.

Những tài sản có ảnh hưởng lớn như tài chính, đất đai thì mức cọc phải từ 20- 30% để tránh việc bỏ cọc sau khi đã đẩy giá lên tạo ra tín hiệu sai lệch cho thị trường. Nên tiền đặt cọc phải tương xứng, ví dụ đấu giá đất ở Thủ Thiêm trả giá lên đến 1 tỷ đồng/m2, nhưng khi bỏ cọc thì ảnh hưởng đến thị trường rất đáng kể, ông Nam phát biểu.

Cùng lo ngại về đấu giá đất đai, Ủy viên Thường trực Uỷ ban Tài chính, Ngân sách Trần Văn Lâm cũng lấy ví dụ đấu giá đất ở Thủ Thiêm, đất bị thổi giá lên đến chục lần, làm cho nền tảng giá bị thay đổi, dẫn đến nguy cơ bong bóng, đổ vỡ của cả thị trường.

Ông Lâm cũng nêu tiêu cực khác trong đấu giá là một số phần tử bất hảo khống chế, kìm giá để chỉ có chính họ mua được tài sản đó sát giá sàn, thậm chí còn dìm xuống dưới giá trị của tài sản.

Những hạn chế nêu trên, theo ông Lâm đều có nguyên nhân là quy định chưa chặt chẽ, song không thể giải quyết bằng biện pháp hành chính được. Nếu để ngăn chặn bằng biện pháp kinh tế thì phải đặt cọc ở mức độ để họ không thể trả giá cao bất thường.

Tỷ lệ tối đa không thể là 20%, nếu để tỷ lệ này thì có thể một nhóm vẫn có thể phối hợp thao túng, vẫn sẵn sàng thổi giá trong cuộc đấu giá để thổi giá thị trường nhằm bán các khu đất khác, ông Lâm lo ngại.

Vẫn theo đại biểu Lâm thì thực tế trên đã xảy ra rồi nên không thể là tối đa 20%, tỷ lệ này chưa giải quyết được vấn đề. Bên cạnh đó cũng cần quy định là mức giá tối đa gấp bao nhiêu lần đặt cọc, vì một số người xác định sẽ bỏ cọc nên có thể thổi lên rất cao.

Ủy viên Ủy ban Kinh tế Phạm Văn Thịnh cho biết, hiện tại ở Bắc Giang tuần nào cũng có 5-6 cuộc đấu giá quyền sử dụng đất (một năm khoảng 8.000 lô đất được đấu giá) theo hình thức bỏ phiếu kín một vòng. Nhưng nếu lô đất nào đó chỉ có một người trả giá thì lại không trúng, lại phải đấu giá lại, nên gây khó khăn.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, sau vụ đấu giá đất Thủ Thiêm, cơ quan soạn thảo đã cân nhắc rất kỹ nhưng cũng không thể nâng lên quá cao. Vì mức thông thường chỉ từ 5 - 20%, nếu nâng lên quá cao thì sẽ là hàng rào kỹ thuật loại bỏ người muốn mua.

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản sẽ được trình Quốc hội lần đầu tại Kỳ họp thứ 6 tháng 10/2023 tới.