Bi hài chuyện mua đất: Chi tiền tỷ vẫn phải "đuổi vịt trời"

Mua đất như mua... vịt trời

​Từ cuối năm 2022 đến nay, vợ chồng bà Lê Thị Hằng (SN 1969, ngụ tại nhà số 47, đường số 22, phường Bình Hưng Hòa, quận Bình Tân, TP. Hồ Chí Minh) đã phải chạy đi gõ cửa các cơ quan bảo vệ pháp luật với mong muốn hành vi bán nhà đất có dấu hiệu lừa đảo của ông Đỗ Đắc Đức (SN 1979, phường Bình Hưng Hòa, quận Bình Tân) phải bị xử lý. Nhưng kết quả giải quyết vẫn chỉ dừng lại ở thông báo xử lý tin báo tội phạm do Công an TP. Hồ Chí Minh phát hành.

​Hồ sơ vụ việc của bà Hằng cho thấy, thông qua môi giới của bà Lê Thị Hà (SN 1973, thường trú tại số C20/6C1, tổ 16, ấp 3, xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh), vợ chồng bà Hằng đã gặp ông Đức để mua lại đất nền mà theo lời quảng cáo của ông Đức đây là đất chính chủ của mình.

​Thấy trên sổ đỏ có tên ông Đức nên bà Hằng đã đồng ý ký các giấy mua bán sang nhượng đất với giá trị mua bán 5 tỷ đồng. Theo đó ngày 9/9/2022, ông Đức ký giấy bán cho bà Hằng 1.000m²đất, có số thửa 532, tờ bản đồ số 75, xã Vĩnh Lộc A, với số tiền 2 tỷ đồng. Tiếp đó, đến ngày 26/9/2022, ông Đức lại ký giấy bán 3.345m² đất, có số thửa 112, 809 theo bản đồ địa chính xã Vĩnh Lộc A, nhưng trên đã được ông Đức chia thành các lô đất nhỏ có mã số A14, A15, A16, A17, A18, A19, A20, A21, A22, với giá 3 tỷ đồng. Số tiền 5 tỷ đồng mua đất này đã được bà Hằng chuyển khoản qua ngân hàng cho ông Đức.

​Sau hai lần mua đất này, đến ngày 11/11/2022, ông Đức lại làm giấy nhận cọc 2 tỷ đồng của bà Hằng để chuẩn bị cho các thủ tục bán ngôi nhà có diện tích xây dựng 187m² trên thửa đất số 358, tờ bản đồ số 14, xã Vĩnh Lộc A. Trong giấy nhận cọc, ông Đức cam kết nếu không hoàn thành việc bán nhà thì sẽ chịu trả gấp đôi số tiền cọc cho bà Hằng.

​Tiền mua đất đã chuyển, tiền đặt cọc đã giao nhưng chờ đến gần 1 năm mà không thấy ông Đức thực hiện nghĩa vụ của bên bán. Bà Hằng đã liên hệ các cơ quan quản lý nhà đất huyện Bình Chánh và phát hiện: Trước khi ký giấy bán đất, giấy nhận cọc nhà cho bà Hằng thì ông Đức đã bán đất, bán nhà cho người khác. Điều này có nghĩa, tại thời điểm ông Đức ký các giấy tờ bán đất, giấy nhận cọc mua nhà thì ông Đức không còn là chủ nhà, không còn quyền sử dụng hai thửa đất tại xã Vĩnh Lộc A.

​Sau khi phát hiện ra hành vi có dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của ông Đức, bà Hằng đã làm đơn tố cáo ông Đức cùng người có nghĩa vụ là bà Lê Thị Hà đến Công an TP. Hồ Chí Minh.

Ngày 10/5/2024, Thượng tá Lê Văn Bách, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an TP. Hồ Chí Minh đã ký Văn bản 14154/TB-VPCQCSĐT-Đ3 về Thông báo kết quả giải quyết nguồn tin về tội phạm, với nội dung: Cơ quan CSĐT Công an TP. Hồ Chí Minh đã yêu cầu các cơ quan có liên quan cung cấp tài liệu quan trọng, có ý nghĩa quyết định đối với việc khởi tố, hoặc không khởi tố vụ án, nhưng chưa có kết quả.

Ngày 10/5/2024, thời hạn giải quyết tố cáo đã hết nên Cơ quan CSĐT Công an TP. Hồ Chí Minh đã ra Quyết định tạm thời đình chỉ giải quyết nguồn tin tội phạm. Khi nhận được kết quả trả lời của các cơ quan, tổ chức, CSĐT Công an TP. Hồ Chí Minh sẽ phục hồi, tiếp tục xác minh, giải quyết theo quy định.

​Có sổ đỏ cũng như ... không

​Trong một vụ việc khác cũng liên quan tới tranh chấp quyền sử dụng đất, bạn đọc Báo Công lý trình bày: Tháng 3/2021, Tòa án Nhân dân TP. Biên Hòa ban hành Quyết định số 12/2021/QĐST-DS công nhận sự thỏa thuận của các đương sự, sau đó Chi Cục thi hành án dân sự TP. Biên Hòa đã có quyết định thi hành án, quyết định cưỡng chế, kê biên tài sản là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BV 478616 ngày 13/8/2014 của ông Võ Văn Công.

Tháng 9/2022, ông Nguyễn Văn Nén (SN 1975), trúng đấu giá tài sản thi hành án là quyền sử dụng 4.202m² đất thuộc thửa đất số 419, tờ bản đồ số 28, phường Hóa An, TP, Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai, với giá hơn 5,5 tỷ đồng - đây chính là diện tích thuộc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BV 478616 nêu trên. Sau khi thanh toán đủ tiền, ngày 6/10/2022, ông Nén và đại diện Chi Cục thi hành án dân sự TP. Biên Hòa đã ký công chứng hợp đồng mua bán tài sản đấu giá đối với 4.202m² đất, đồng thời nhận bàn giao tài sản trên thực tế.

Tháng 1/2023, Cơ quan thi hành án đã nộp hồ sơ đăng ký đất đai để cấp quyền sử dụng đất cho ông Nén, nhưng Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Đồng Nai vẫn không thực hiện thủ tục cấp quyền sử dụng đất cho ông Nén, với lý do Quyết định số 12/2021/QĐST-DS không tuyên hủy quyền sử dụng đất của chủ cũ là ông Công, bà Thư nên không cấp quyền sử dụng đất cho ông Nén, do đó ông Nén đã khởi kiện.

Qua hai lần xét xử, cả hai cấp tòa đều tuyên xử yêu cầu Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Đồng Nai phải thực hiện nghĩa vụ, công vụ về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Nén theo đúng quy định.

Ngày 11/7/2024, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Đồng Nai đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số DO732848, cho ông Nén. Lúc này quy hoạch sử dụng đất của phường Hóa An đã được điều chỉnh, kết quả là phần đất 4.202m² từ việc có quy hoạch sẽ được chuyển đổi 1.440m² thành đất ở đô thị thì toàn bộ đất lại thành đất chuyên trồng lúa nước, nằm trong quy hoạch đất cây xanh, đất giao thông.

Chuyện chưa dừng lại ở đó, ông Nén lại sắp trở thành người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đến tranh chấp quyền sử dụng 4.202m² đất vừa được cấp quyền sử dụng đất. Nguyên nhân là ông Công thay vì giao nộp bản chính Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BV 478616 ngày 13/8/2014 cho Chi Cục thi hành án dân sự TP. Biên Hòa thì lại chuyển nhượng quyền sử dụng đất này cho bà Dương Thanh Kim Phượng vào tháng 5/2021, được công chứng tại Văn phòng công chứng Bùi Thị Hiếu. Do đó, từ đầu tháng 9/2024 đến nay, bà Phượng đã có đơn yêu cầu UBND phường Hóa An tiến hành hòa giải tranh chấp quyền sử dụng đất với ông Nén.

Nhận định về các sự việc này, Luật sư Phạm Văn Nghĩa, Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai cho rằng: Theo thẩm quyền thì cơ quan chức năng cần sớm xem xét thấu đáo dấu hiệu lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của ông Đức khi ký giấy bán đất, nhận cọc mua nhà đối với sự việc của bà Hằng tại huyện Bình Chánh.

Đối với vụ việc của ông Nén tại phường Hóa An thì Chi cục thi hành án dân sự TP. Biên Hòa làm rõ dấu hiệu không chấp hành bản án, quyết định thi hành án đối với ông Công, bà Thư, để chuyển hồ sơ cho cơ quan bảo vệ pháp luật điều tra, khởi tố vụ án. Đây là biện pháp để xử lý triệt để vụ việc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân. Quan hệ pháp lý của vụ việc này là cần xác định lại giá trị pháp lý của các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không phải là tranh chấp quyền sử dụng đất nên việc UBND phường Hóa An mời các bên, trong đó có ông Nén lên hòa giải là chưa phù hợp.