Tuyên giáo và dân vận đồng hành trong kỷ nguyên mới

Trong sự áp bức, nô dịch của đế quốc và tay sai phong kiến, ngành Tuyên giáo đã là những hạt giống đầu tiên gieo mầm tư tưởng cách mạng trong quần chúng nhân dân. Bằng nhiệt huyết cách mạng, hình thức linh hoạt, tư duy sáng tạo, cán bộ tuyên giáo đã trực tiếp truyền bá Chủ nghĩa Mác-Lênin, giác ngộ tinh thần cách mạng, khích lệ tinh thần yêu nước, đấu tranh vì độc lập, tự do.

Từ những bài viết tuyên truyền chống đế quốc đến các buổi thuyết giảng, đó là những “vũ khí tinh thần”, “bài giáo lý” đầu tiên khẳng định vị trí lý luận của Đảng, gieo mầm lý tưởng cải tạo xã hội. Chỉ trong vòng một thời gian ngắn, nhờ công tác tuyên giáo, ý thức về giai cấp, về cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc đã nhanh chóng lan rộng, biến các tư tưởng cách mạng từ chân lý thành hành động của quần chúng.

Xuyên suốt 95 năm, ngành Tuyên giáo luôn giữ vị trí tiên phong, đi trước mở đường trong toàn bộ sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Những dấu ấn nổi bật của ngành không chỉ thể hiện ở những giai đoạn lịch sử trọng đại mà còn ở việc luôn thích ứng nhanh với những yêu cầu, nhiệm vụ mới đặt ra trong từng thời kỳ. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, công tác tuyên giáo đã trực tiếp tham gia định hướng tư tưởng, khơi dậy lòng yêu nước, cổ vũ toàn dân đứng lên đấu tranh.

Với tư tưởng chỉ đạo “Toàn dân kháng chiến, toàn diện kháng chiến” của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, các phong trào "Luyện quân lập công", "Giết giặc lập công", “Ba sẵn sàng”, “Năm xung phong” không chỉ là biểu hiện sinh động của ý chí chiến đấu mà còn là thành quả của một quá trình tuyên truyền, vận động kiên trì, thuyết phục, cảm hóa sâu rộng trong xã hội.

Tuyên giáo đã làm nên sức mạnh tinh thần bất khuất, giúp nhân dân vượt qua muôn vàn gian khổ, hy sinh. Trong từng làng quê, từng trận địa, cán bộ tuyên huấn, tuyên truyền viên, văn nghệ sĩ cách mạng đã góp phần quan trọng tạo nên "trận địa tư tưởng" vững chắc, giữ vững niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng và thắng lợi của cách mạng.

Sau năm 1975, trong giai đoạn cả nước thống nhất nhưng phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, công tác tuyên giáo góp phần hàn gắn vết thương chiến tranh, củng cố niềm tin của quần chúng vào con đường xã hội chủ nghĩa, tạo ra sự gắn kết về tinh thần và khát vọng xây dựng đất nước.

Bước vào công cuộc đổi mới từ năm 1986, khi tư duy cũ còn ăn sâu, ngành tuyên giáo đã tiên phong trong việc lý giải, dẫn dắt nhận thức xã hội. Những tư tưởng lớn như: Đổi mới tư duy kinh tế, chấp nhận cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đa dạng hóa sở hữu, cải cách thể chế... đều được công tác tuyên giáo truyền đạt rõ ràng, thuyết phục.

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của ngành tuyên giáo, toàn xã hội từng bước chấp nhận, ủng hộ, tạo nên sự đồng thuận chính trị và xã hội vững chắc - một điều kiện tiên quyết để công cuộc đổi mới thành công. Đặc biệt, gần 40 năm đổi mới, tuyên giáo luôn giữ vai trò trọng yếu trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, định hướng dư luận xã hội, giữ vững niềm tin của nhân dân vào sự nghiệp cách mạng.

Trong giai đoạn hiện nay, khi Đảng, Nhà nước thực hiện tinh gọn bộ máy theo Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25-10-2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, sắp xếp lại chính quyền địa phương hai cấp, công tác tuyên giáo đã kịp thời vào cuộc, chủ động tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, tạo sự đồng thuận trong xã hội. Đây là ví dụ điển hình về sự nhạy bén, tính dự báo và tính chiến đấu mạnh mẽ của công tác tuyên giáo trong điều kiện chuyển đổi mô hình chính quyền, tổ chức bộ máy ở cấp cơ sở.

Năm 2025 ghi dấu bước chuyển quan trọng khi ngành Tuyên giáo và Dân vận chính thức hợp nhất theo chủ trương của Đảng về sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Đây không đơn thuần là sự thay đổi về mặt tổ chức mà còn thể hiện tầm nhìn chiến lược trong việc nâng cao hiệu quả công tác xây dựng Đảng, gắn tư tưởng với hành động, gắn lý luận với thực tiễn, gắn tuyên truyền với vận động quần chúng Nhân dân.

Sự hợp nhất giữa công tác tuyên giáo và dân vận mở ra một thời kỳ mới “kết nối tư tưởng và hành động”, với yêu cầu cao hơn, toàn diện hơn: Vừa giữ vững trận địa tư tưởng, vừa trực tiếp vận động, lắng nghe, giải thích, thuyết phục Nhân dân. Trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh chuyển đổi số, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, sắp xếp đơn vị hành chính, hội nhập và cạnh tranh toàn cầu, vai trò của Tuyên giáo và Dân vận càng trở nên cấp thiết và then chốt.

Công tác tuyên giáo và dân vận trong thời kỳ mới đòi hỏi không ngừng đổi mới tư duy, cách làm, chủ động dự báo và định hướng dư luận; tăng cường truyền thông chính sách, phản bác thông tin sai lệch, thù địch; tăng “sức đề kháng” xã hội trước âm mưu “diễn biến hòa bình”. Đồng thời, khơi dậy khát vọng phát triển, tinh thần yêu nước, ý chí tự lực tự cường và niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng.

Để đáp ứng yêu cầu đó, ngành Tuyên giáo và Dân vận cần tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ “vừa hồng vừa chuyên”, bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, am hiểu công nghệ, truyền thông, sâu sát thực tiễn, thạo nghiệp vụ, có năng lực nắm bắt và dẫn dắt dư luận. Truyền thống 95 năm là điểm tựa để thế hệ cán bộ hôm nay tiếp nối và phát huy, đóng góp trí tuệ, tâm huyết vào sự nghiệp đổi mới, hội nhập và phát triển của đất nước.

Kỷ niệm 95 năm ngày truyền thống ngành Tuyên giáo không chỉ là dịp để ôn lại chặng đường vẻ vang mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm nặng nề nhưng vẻ vang mà Đảng và Nhân dân giao phó. Với tinh thần đổi mới, sáng tạo, hiệu quả, lấy dân làm gốc, thông tin làm sức mạnh, ngành Tuyên giáo và dân vận sẽ tiếp tục vững bước tiên phong trên mặt trận tư tưởng văn hóa, góp phần đưa đất nước ta phát triển nhanh, bền vững, hiện thực hóa khát vọng xây dựng một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng và hạnh phúc.