Quy định “Các hành vi bị cấm” tại dự thảo Nghị định quy định về kinh doanh xổ số: Doanh nghiệp nói gì?

Mua hộ vé xổ sổ: Luật không cấm

Cụ thể, Điều 4 Dự thảo Nghị định có quy định cấm “Tổ chức hoạt động kinh doanh xổ số trái phép dưới mọi hình thức và mọi loại phương tiện”. Theo ý giải tại dự thảo tờ trình của Bộ Tài chính thì lý do để đưa quy định “cấm” này là: Xuất hiện trường hợp một số tổ chức, cá nhân lợi dụng pháp luật dân sự về hoạt động mua hộ vé xổ số để tổ chức kinh doanh, phân phối vé xổ số thông qua các thiết bị điện tử, viễn thông, internet ảnh hưởng đến tính công khai minh bạch của hoạt động kinh doanh xổ số (ví dụ như dịch vụ mua hộ vé xổ số qua ứng dụng ví điện tử, dự thưởng vé xổ số loto,...).

Đối với lý giải của Tổ soạn thảo, ông Phạm Văn Tuân – Phó giám đốc Công ty Cổ phần Mạng thanh toán Paynet Việt Nam cho rằng: Dự thảo Tờ trình nêu “tổ chức, cá nhân lợi dụng pháp luật dân sự về hoạt động mua hộ vé xổ số để tổ chức kinh doanh, phân phối vé xổ số …” là không chính xác và không rõ ràng.

Theo ông Tuân, thực tế là các doanh nghiệp hoạt động dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” không thực hiện và không tham gia vào hoạt động phân phối vé xổ số của doanh nghiệp kinh doanh xổ số và đại lý xổ số. Những doanh nghiệp này chỉ mua hộ vé xổ số theo ủy quyền của người dùng thông qua “Ứng dụng Mua hộ vé xổ số”. Đây là mối quan hệ giữa doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ này và người dùng. Do đó, việc cho rằng Dịch vụ mua hộ vé xổ số là “lợi dụng pháp luật dân sự về hoạt động mua hộ vé xổ số để tổ chức kinh doanh, phân phối vé xổ số” là không rõ ràng và không chính xác.

Ông Mai Trung Nguyên - đại diện Công ty TNHH MTV Vé số miền Bắc nêu ý kiến: Trong phạm vi dịch vụ “Mua hộ vé xổ số”, việc người dùng ủy quyền cho pháp nhân mua hộ vé xổ số là một thỏa thuận dân sự giữa một bên là doanh nghiệp và một bên là người mua vé xổ số. Theo quy định về ủy quyền tại Điều 138 của Bộ Luật Dân sự 2015 thì “Cá nhân, pháp nhân có thể ủy quyền cho cá nhân, pháp nhân khác xác lập, thực hiện giao dịch dân sự.”

“Theo nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự được quy định tại Điều 3 Bộ luật Dân sự 2015 thì “cá nhân, pháp nhân xác lập, thực hiện, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình trên cơ sở tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận. Mọi cam kết, thỏa thuận không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội có hiệu lực thực hiện đối với các bên và phải được chủ thể khác tôn trọng. Do đó, việc quy định cấm Mua hộ vé xổ số đang trái với quy định tại Điều 4 Bộ Luật Dân sự 2015”, ông Nguyên nhấn mạnh.

Tổ soạn thảo đánh giá chưa đầy đủ

Đồng tình với quan điểm của ông Nguyên, ông Tuân, ông Nguyễn Tuấn Anh – Giám đốc kinh doanh Công ty cổ phần LuckyBest Việt Nam cũng cho rằng dự thảo Tờ trình nói dịch vụ “Mua hộ vé xổ số “ảnh hưởng đến tính công khai minh bạch của hoạt động kinh doanh xổ số” là không chính xác, không rõ ràng.

“Dự thảo Tờ trình không chỉ rõ điểm không công khai, minh bạch của dịch vụ “Mua hộ vé xổ số”, cũng không nêu rõ các tác động của dịch vụ “Mua hộ vé xổ số”, cũng không có các căn cứ, dẫn chứng để chứng minh dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” ảnh hưởng đến tính công khai minh bạch của hoạt động kinh doanh xổ số.

Trong suốt quá trình thực tế cung cấp dịch vụ “Mua hộ vé xổ số”, Công ty chưa có bất kỳ tranh chấp, khiếu nại nào từ phía người mua vé. Hoàn toàn có thể thấy rõ dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” đã được thực hiện một cách công khai, minh bạch đối với người mua vé xổ số. Do đó, việc kết luận dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” ảnh hưởng đến tính công khai minh bạch của hoạt động kinh doanh xổ số là không rõ ràng và thiếu căn cứ”, ông Nguyễn Tuấn Anh nêu quan điểm.

Theo đó, đối với người dùng/người mua vé xổ số: Mọi thông tin về vé xổ số bao gồm: Loại vé, giá vé, chi phí mua hộ, phương thức nhận thưởng, … đều được công khai đến người dùng trước khi ủy quyền cho doanh nghiệp thực hiện dịch vụ “Mua hộ vé xổ số”; Đối với cơ quan quản l‎‎ý Nhà nước, cơ quan Nhà nước sẽ dễ dàng quản lý, kiểm soát dịch vụ “Mua hộ vé xổ số”, vì khi người dùng sử dụng dịch vụ, mọi thông tin về việc ủy quyền mua hộ vé xổ số đều được lưu giữ lại từ thông tin thanh toán, việc ủy quyền, thanh toán,…

Theo kết quả tổng kết của Công ty cổ phần LuckyBest Việt Nam thì dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” luôn được Công ty thực hiện một cách công khai, minh bạch, đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người mua vé xổ số và giúp cơ quan nhà nước thuận tiện trong quản lý loại hình này. Do vậy, Tổ soạn thảo cần thiết phải xem lại quy định “Các hành vi bị cấm” tại Dự thảo Nghị định mới.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (Chuyên gia kinh tế, giảng viên Học viện Tài chính):

Dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” không sai về mặt pháp luật, cũng không sai về mặt thị trường. Có cầu thì ắt có cung. Nếu như dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” đã tồn tại một vài năm nay thì có nghĩa xã hội có nhu cầu đó nên doanh nghiệp đáp ứng. Tôi cho rằng cần nghiên cứu kỹ để ban hành được khung khổ luật pháp phù hợp để làm sao vẫn sử dụng được dịch vụ này mà vẫn đảm bảo được tính minh bạch của hoạt động kinh doanh xổ số, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của những doanh nghiệp hoạt động nghiêm túc trong khuôn khổ pháp luật quy định. Cần có cơ chế đầu tư công nghệ, nghiên cứu luật pháp để hướng đến kiểm soát, ngăn chặn việc lợi dụng dịch vụ mua hộ vé số vào mục đích bất hợp pháp, thay vì cấm tất cả doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này

Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hoà (nguyên Uỷ viên Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội khoá XIV):

Trước đây khi chưa có internet, chưa có mạng xã hội, hoạt động mua bán xổ số chỉ có một hình thức là mua bán trực tiếp. Đến giờ thương mại trực tuyến cho phép mua bán qua mạng, tôi cho rằng dịch vụ “Mua hộ vé xổ số” qua app, ví điện tử… là bình thường, phản ánh nhu cầu đa dạng của xã hội, miễn là mua hộ nhưng đảm bảo đến cuối cùng, người trúng số phải có tấm vé số để đi lĩnh thưởng. Nếu thời gian qua đã có sự tồn tại của những công ty mua hộ vé số, xã hội đã chấp nhận sự tồn tại của nó thì bây giờ không thể đùng một cái ban hành ra Nghị định cấm. Như thế chưa thật khách quan. Cấm là gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp.

Th.s Luật sư Nguyễn Văn Hoàng (Giám đốc Văn phòng Luật sư Minh bạch Quốc tế):

Trong xu thế phát triển kinh tế thời đại công nghệ số, tất cả các lĩnh vực kinh doanh đều có những thay đổi để bắt nhịp cùng với xu thế này. “Mua hộ vé xổ số” thông qua hình thức trực tuyến hay qua App phần mềm điện tử trên điện thoại hay máy tính đang dần thay thế phương thức kinh doanh truyền thống trước đây là thông qua đại lý, người bán dạo. Việc áp dụng hình thức này giúp cho cá nhân, tổ chức kinh doanh xổ số tiếp cận một cách dễ dàng, rộng rãi đến mọi đối tượng khách hàng ở tất cả các vùng miền khác nhau. Đồng thời hạn chế tối thiểu việc phải bố trí, tuyển dụng và sử dụng một đội ngũ nhân lực khổng lồ ở khắp mọi nơi để thực hiện các hoạt động kinh doanh theo phương thức truyền thống trước đây; Đôi khi “con sâu làm rầu nồi canh”, chỉ một, một số rất nhỏ đã không tuân thủ “luật chơi” đã khiến cho Tổ soạn thảo đánh giá chưa khách quan, chưa đầy đủ, chưa chính xác.

Theo đó, khi đưa ra đề xuất tại Điều 4 “Các hành vi bị cấm” Tổ soạn thảo cũng đã tính đến những giải pháp nhằm khắc phục tình trạng thiếu minh bạch, công khai, khách quan công bằng trên. Đây là một giải pháp có tính khả thi, tuy nhiên chỉ với việc tìm ra những lỗ hổng để cấm thì những giải pháp này chưa thực sự mang tính quyết sách, tuyệt đối hiệu quả. Bởi những cấm đoán, tràn lan không theo hệ thống, tự phát sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh xổ số, làm giảm sức hút của các cá nhân, tổ chức có ý định tham gia kinh doanh lĩnh vực này khi điều kiện về pháp lý chưa đầy đủ.