Hải Dương đang lãng quên ngành công nghiệp không khói?

Du khách đang trở lại…

Trong nửa đầu năm 2022, theo thống kê của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Dương, toàn tỉnh đón 377.000 lượt khách, tuy tăng gần 38% so với cùng kỳ năm 2021 nhưng giảm 60% so với cùng kỳ năm 2019 (thời điểm trước đại dịch Covid 19). Doanh thu đạt gần 54 tỷ đồng, tăng 7,3 lần so với cùng kỳ 2021 nhưng giảm hơn 85% so với 6 tháng đầu năm 2019.

Dù cơ quan chức năng giải thích lý do số lượng và doanh thu từ du lịch giảm là do ảnh hưởng của Covid 19 nhưng nếu nhìn vào số liệu của năm 2019 thì doanh thu của ngành du lịch không cao, nếu không nói là thấp. Cả năm 2019, Hải Dương đón nhận 4,3 triệu lượt khách du lịch, doanh thu là chưa đến 2.000 tỉ đồng, trong khi tỉnh bên cạnh là Hải Phòng đón nhận 9 triệu lượt khách.

Nếu Hải Phòng thu hút khách nhờ những danh thắng tự nhiên thì Hải Dương vẫn có những thế mạnh để có thể thu hút khách du lịch theo chiến lược đại dương xanh, đó là phát triển du lịch tâm linh. Hải Dương một trong những khu du lịch văn hóa tâm linh của cả nước với 1.098 khu di tích lịch sử, trong đó, có 133 di tích được xếp hạng là di tích lịch sử quốc gia và nhiều di tích được xếp hạng đặc biệt như khu Côn Sơn, Kiếp Bạc, động Kinh Chủ, đền cao An Phú, gốm xứ Chu Đậu - Mỹ Xá, đảo cò Chi Lăng….

Một nghiên cứu cho thấy, từ khi có Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới vào năm 2003 và chỉ sau 10 năm (2013), chỉ riêng vườn quốc gia đã đón đến 4 triệu lượt khách. Cùng với đó, kinh tế của Quảng Bình cũng được hưởng lợi đáng kể, từ một tỉnh thuần nông nghiệp, lãnh đạo tỉnh này xem du lịch là một ngành công nghiệp cần đầu tư và phát triển bởi những chiến lược marketing phù hợp.

Có thể nói, kinh tế của Quảng Bình phát triển nhờ “con gà đẻ trứng vàng” của ngành công nghiệp không khói. Tuy nhiên, không chỉ có Quảng Bình mà nhiều tỉnh khác đều có chung mẫu thức này như: Hà Giang, Lào Cai, Hải Phòng, Quảng Ninh... Do đó, Hải Dương một tỉnh có gần 1.100 khu di tích lịch sử có thể "tìm kiếm thêm nguồn thu" từ những công trình, di tích được xem là "tài nguyên vô hạn" này.

Thời gian gần đây, đã có nhiều bài báo đề cập đến việc các địa phương cần có những chiến lược để sử dụng tốt tri thức di sản địa phương, là một tài nguyên nhân văn có thể mang giá trị bền vững.

Ngành du lịch Việt Nam tiếp tục sẽ phát triển và theo đó khách quốc tế sẽ đến Việt Nam nhiều hơn còn du khách nội địa cũng không ở ngoài xu thế ấy, đặc biệt, khi kinh tế càng phát triển, người dân sẽ có xu hướng tiêu dùng các sản phẩm dịch vụ nhiều hơn, trong đó, du lịch là một phần không thể thiếu. Vì thế, trong tương lai gần, mỗi năm Việt Nam sẽ đón hơn 100 triệu lượt khách (gồm quốc tế và nội địa), tức là một người dân đón hơn 1 du khách.

Đây là miếng bánh mà ngành du lịch các địa phương đều muốn và theo lẽ thường, ai cũng muốn phần nhiều về mình. Có thể, nhiều năm qua Hải Dương muốn tập trung nguồn lực cho phát triển công nghiệp và điều này đã mang đến những thành quả nhất định cho tỉnh nhà. Tuy nhiên, đã đến lúc Hải Dương cần có những điều chỉnh để tiếp tục bước vào một thời kỳ tăng trưởng mới, trong đó, công nghiệp vẫn là mũi nhọn chính, còn phát triển du lịch, dịch vụ như là một nhánh khác cần nhanh và mạnh cùng một chiến lược cụ thể.

Đánh thức “kho vàng” bị bỏ quên bằng cách nào?

Lâu nay Hải Dương vẫn còn bỏ quên nguồn thu vô hạn này. Điều này được thể hiện trong các chương trình tour du lịch các tỉnh phía bắc của các công ty du lịch chỉ dừng lại ở các tour Tây Bắc, Hà Giang, Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội, mà gần như thiếu vắng những chương trình tham quan các địa điểm du lịch của Hải Dương.

Một công bố của Tổng Cục du lịch cho biết, một du khách nước ngoài khi đến Việt Nam có xu hướng chi tiêu nhiều hơn. Cụ thể, nếu năm 2009, mỗi du khách đến Việt Nam chỉ chi ra hơn 91 USD thì sau 10 năm, con số nay đã ở mức trên dưới 120 USD người/ngày, tương đương khoảng 3 triệu đồng.

Còn tiêu dùng của du khách nội địa, số liệu của Tổng cục Du lịch, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cho thấy, du khách nội địa thường du lịch gần 4 ngày cho một chuyến du lịch và mỗi ngày chi tiêu bình quân từ 1 triệu đến 1,6 triệu đồng, bằng khoảng 50% mức chi tiêu của khách quốc tế. Tuy nhiên, số lượng khách du lịch nội địa khi nào cũng cao hơn.

Cụ thể, năm 2019 (thời điểm trước đại dịch Covid 19), theo số liệu được Tổng cục Du lịch đưa ra trong Báo cáo thường niên Du lịch Việt Nam, ngành du lịch đón 18 triệu lượt khách quốc tế, 85 triệu lượt khách nội địa, cao hơn 4,7 lần. Như vậy có thể thấy, dù du khách quốc tế chi tiêu gấp 2 lần khách nội địa nhưng khách nội địa du lịch trong nước cao gần 5 lần, tức là đối với các địa phương nguồn thu từ du lịch vẫn là từ khách nội địa. Tuy nhiên, so với các địa phương khác, ở một khía cạnh nào đó, Hải Dương vẫn chưa có chiến lược đúng để phát triển ngành công nghiệp không khói này.

Hy vọng trong thời gian tới, bên cạnh các kế hoạch để đưa Hải Dương trở thành tỉnh công nghiệp hiện đại vào năm 2030, Hải Dương cũng có những chiến lược song song để “khơi thông” cho ngành công nghiệp không khói phát triển tương xứng với tiềm năng của mình, có như vậy, những giá trị văn hóa, tâm linh của người Hải Dương nói chung, của người Việt Nam nói riêng được nhiều người biết đến nhiều hơn, qua đó, giúp ngành dịch vụ phát triển theo. Nếu ai đó còn nghi ngờ về những giá trị to lớn của tri thức di sản địa phương, về du lịch tâm linh - xin hãy nhìn qua những tỉnh thành lân cận như một câu trả lời cho vấn đề này.