Đừng dùng gỗ thiêng của rừng, đừng phá rừng làm kinh tế

Chưa bao giờ miền Trung phải gánh chịu những mất mát, đớn đau như lúc này, khi chỉ trong vòng hơn 2 tuần, liên tiếp phải hứng chịu mấy cơn bão, lũ khủng khiếp. Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Quảng Nam, Thừa Thiên - Huế mưa giăng trắng trời, nước dâng tận mái. Gần 200 người chết và mất tích, thiệt hại về tính mạng, tài sản của dân là không thể đo đếm hết. 

Miền Trung bây giờ không còn mùa mưa, không còn nước lụt mà đã trở thành bão lũ và núi lở sông trôi...

Không thấy nước lụt, mà là lũ ống, lũ quét

Dải đất hẹp miền Trung bao đời nay nép mình dưới chân dãy Trường Sơn hùng vĩ.  Những cánh rừng đại ngàn từ hàng triệu năm nay, như một người Mẹ vĩ đại,  hứng lấy tất cả nguồn nước của đất trời, rồi cất lấy làm của để dành, từng ngày chắt chiu cho sự sống có thể sinh sôi, nảy nở, trường tồn trên dải đất hẹp ven biển đầy khắc nghiệt kia.

Vậy mà bây giờ, vẫn sừng sững mái nhà Trường Sơn ấy, vẫn những dòng sông con suối ấy, sao cứ hễ có mưa là cuồn cuộn nước dâng. Không thấy nước lụt, mà là lũ ống, lũ quét với sức tàn phá kinh hoàng. Con người dần quên đi những cơn mưa mang đến phù sa khi nước sông tràn lên đồng tưới tắm và mùa mưa là mùa để cá tôm sinh sôi nảy nở. Thay vào đó là tâm trạng thấp thỏm lo âu.

Lũ rất khác với lụt. Lũ là nước như trên trời đổ ập xuống, hung bạo, dữ dằn, không ai kịp trở tay. Lũ không mang phù sa đến mà quét sạch tất cả những gì nó gặp trên đường đi; lũ kéo đất đá từ trên núi xuống lấp hết ruộng đồng. Lũ qua đi là làng mạc xác xơ.

Đã có nhiều lời giải thích cho tình trạng tàn phá của lũ lụt, sạt lở núi mấy năm gần đây ở miền Trung nói riêng và cả nước nói chung. Nhưng dù là giải thích hay biện hộ thế nào thì có một thực tế không ai có thể phủ nhận là những cánh rừng đầu nguồn nguyên sinh đã không còn đủ sức chở che cho đồng bằng nữa rồi, khi mà vì lòng tham vô độ của con người, những cánh rừng nguyên sinh dần mất đi màu xanh vốn có.

Theo số liệu của Sở Kiểm lâm Đông Dương, năm 1930, nước ta có 14,2 triệu ha rừng. 13 năm sau, cả nước chỉ còn 13,5 triệu ha, nghĩa là mỗi năm mất đi 5 vạn ha rừng. Thế nhưng đến năm 1980, thống kê của ngành Lâm nghiệp cho biết cả nước chỉ còn 9,9 triệu ha rừng. Vậy là trong 37 năm, chúng ta đã mất 3,6 triệu ha. Bình quân mỗi năm, 10 vạn ha rừng đã bị hủy diệt.

Tỉ lệ che phủ rừng có nhưng không "chất"

Kết thúc Chương trình trồng 5 triệu ha rừng, Bộ NN&PTNT đánh giá là chương trình đã hoàn thành nhiều mục tiêu đề ra. Quốc hội khóa 12 cũng đã ra nghị quyết giao cho Chính phủ tiếp tục triển khai kế hoạch phát triển rừng giai đoạn 2011- 2020 theo cơ chế chương trình mục tiêu quốc gia, nhằm đảm bảo liên tục trong việc thực hiện các nhiệm vụ về bảo vệ phát triển rừng, nâng độ che phủ rừng lên 42-43% vào năm 2015 và 44% vào năm 2020.

Tuy nhiên, tháng 4 năm nay, Bộ NN&PTNT công bố hiện trạng rừng, đến cuối năm 2019, diện tích đất có rừng cả nước gần 14,61 triệu ha. Trong đó, rừng tự nhiên gần 10,3 triệu ha; rừng trồng hơn 4,3 triệu ha; Diện tích đất có rừng đủ tiêu chuẩn để tính tỷ lệ che phủ toàn quốc là 13,86 triệu ha với tỷ lệ che phủ là 41,89%, chưa đạt mục tiêu 44% Quốc hội giao. 

Làm sao có thể yên tâm về tỉ lệ che phủ rừng gần 42%, mà 1/3 trong số ấy đã là rừng nguyên liệu giấy với chu kỳ khai thác chỉ 5-7 năm. Khai thác xong là núi đồi trọc lốc. Liệu rằng, 5-10 ha rừng như vậy có giá trị bằng 1ha rừng tự nhiên! Khi thảm thực bì của rừng trồng hầu như chẳng có gì, 95% lượng nước mưa sẽ chảy tràn trên mặt, là nguyên nhân của những trận lũ ống lũ quét kinh hoàng.

Năm 2016, Thủ tướng đã ra lệnh "đóng cửa rừng”, hạn chế chuyển đổi rừng tự nhiên sang mục đích khác (trừ các dự án liên quan đến quốc phòng - an ninh). Sau 4 năm, có ai đã kiểm đếm có bao nhiêu diện tích rừng tự nhiên bị mất?

Dẫu biết rằng, trên đường phát triển, hầu như quốc gia nào cũng đều đánh đổi những mảnh rừng đầu nguồn để lấy sự phát triển nào đó. Nhưng sao cứ phải vội vã, tham lam, để rồi bị cái lợi ngắn hạn che mắt mình.

Không thể cứ để cho rừng đầu nguồn bị tàn phá vô tội vạ, lòng sông bị đào bới không thương tiếc, rồi năm nào cũng phải lo cứu trợ cho dân. Tiền thì có thể làm ra, nhưng sinh mạng con người thì không thể!