Góp ý dự thảo Đề án đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của TAND

Tham dự Hội nghị có các đồng chí Phó Chánh án TANDTC, các thành viên Hội đồng Thẩm phán TANDTC, thủ trưởng các đơn vị thuộc TANDTC, các TANDCC, TAND cấp tỉnh và thường trực tổ biên tập Đề án. Đồng chí Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương đảng, Bí thư Ban cán sự Đảng, Chánh án TANDTC, Tổ tưởng, Trưởng Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án và đồng chí Nguyễn Trí Tuệ, Phó Chánh án TANDTC chủ trì Hội nghị.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, đồng chí Nguyễn Hòa Bình nêu rõ: Trong Nhà nước pháp quyền việc cải cách tư pháp, cải cách hành chính đóng vai trò rất quan trọng. Trong chương trình toàn khóa mà Bộ Chính trị đã thông qua, đến tháng 10/2022 đề án về Nhà nước pháp quyền sẽ báo cáo trước Ban chấp hành Trung ương, và Ban chấp hành Trung ương sẽ thông qua Nghị quyết này. Như vậy, cuối năm 2022, tất cả các ngành (Tòa án, Viện kiểm sát, Bộ Tư pháp…) đều có đề xuất với Ban chấp hành Trung ương về nội dung cải cách của ngành mình để xây dựng Nhà nước pháp quyền và cải cách tư pháp…

Đây là chủ trương lớn, trong đó có sắp xếp bộ máy tinh gọn theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/02/2017 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII, và Bộ Chính trị đã giao cho Tòa án thực hiện Đề án “Đổi mới tổ chức bộ máy TAND tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, theo Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII của Đảng đáp ứng yêu cầu tình hình mới”. Đây là bước đi đầu tiên để chúng ta xây dựng và tiến hành lộ trình cải cách tư pháp mới từ năm 2021 đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Theo đó, có hai giai đoạn, từ nay đến năm 2022 có cải cách nội bộ và thực hiện thí điểm. Sau năm 2022, sau khi báo cáo Bộ Chính trị sẽ có cải cách toàn diện hơn, không chỉ có cải cách tổ chức, mà còn phải cải cách xác định lại địa vị pháp lý, vị thế, hoạt động, tổ chức, nội dung tố tụng…

Thực hiện nhiệm vụ của Bộ Chính trị giao cho, Ban cán sự đảng TANDTC đã thành lập Ban chỉ đạo và xây dựng dự thảo Đề án, đồng thời lấy ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, cán bộ, công chức Tòa án để đóng góp vào dự thảo nhằm hoàn thiện và báo cáo Bộ chính trị cuối tháng 7/2021.

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình bày tỏ đây là một cơ hội giúp Tòa án đổi mới tổ chức được tốt hơn, có bước đi hợp lý (đã được kiểm nghiệm), giúp Tòa án tháo gỡ những khó khăn đang trong quá trình thi hành Luật Tổ chức TAND năm 2014. Thực tiễn thời gian qua cho thấy, hệ thống TAND có rất nhiều khó khăn, đặc biệt là khó khăn về biên chế. Có nhiều Tòa án địa phương Thẩm phán, Thư ký vì quá áp lực nên xin nghỉ việc; trong khi có những Tòa án số lượng án ít. Vì vậy Đề án “Đổi mới tổ chức bộ máy TAND tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, theo Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII của Đảng đáp ứng yêu cầu tình hình mới” sẽ là cơ hội tháo gỡ những khó khăn này của TAND. Do đó, các đại biểu tập trung thảo luận, phát biểu ý kiến đối với 8 giải pháp, nhất là những vấn đề cần báo cáo Bộ Chính trị. Các ý kiến góp là nguồn tư liệu quý, quan trọng cho TANDTC trong quá trình xây dựng, hoàn thiện Đề án.

Tại Hội nghị đã có 20 ý kiến phát biểu từ các điểm cầu trung tâm và TAND địa phương. Hầu hết các ý kiến phát biểu đều đồng ý với sự cần thiết đổi mới tổ chức bộ máy TAND tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu tình hình mới như nội dung dự thảo của Đề án. Các ý kiến cơ bản đồng thuận với chủ trương sáp nhập một số TAND cấp huyện lại với nhau, nhưng cần phải có sự nghiên cứu kỹ lưỡng, tránh gây khó khăn cho người dân vì khoảng cách địa lý, hay các yếu tố thời tiết. Về mặt tổ chức Đảng của các đơn vị Toà án, các ý kiến đều khẳng định cần tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của Tòa án. Về một số tên gọi của các phòng, ban chức năng như thanh tra, kiểm tra, thi hành án hoặc thi đua khen thưởng… khi sáp nhập cũng cần phải dùng từ ngữ cho sát với chức năng nhiệm vụ hơn nữa.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Chánh án Nguyễn Hòa Bình đánh giá cao tất cả các ý kiến, giải pháp, sáng kiến đóng góp cho dự thảo Đề án. Chia sẻ với những khó khăn mà các TAND đang gặp phải trong vấn đề biên chế, địa hình, khoảng cách địa lý…, nhưng những vấn đề này, Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho rằng, việc sáp nhập một số Tòa án địa phương lại với nhau sẽ giúp tinh gọn bộ máy và giúp các Tòa án hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn. Người dân không quản ngại vấn đề xa hay gần mà cái họ cần là công lý, là lẽ phải, nếu Tòa án làm tốt điều đó thì xa bao nhiêu họ cũng sẽ tìm đến. Chưa kể hiện nay rất nhiều giải pháp công nghệ thông tin có thể hỗ trợ người dân rất tốt trong việc khởi kiện ra tòa.

Để hoàn thiện Đề án “Đổi mới tổ chức bộ máy TAND tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, theo Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII của Đảng đáp ứng yêu cầu tình hình mới”, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình nêu rõ thời gian không còn nhiều, khó khăn là có nhưng nếu không kiên quyết thực hiện thì sẽ không đáp ứng được yêu cầu trong tình hình mới. Vì vậy, những vướng mắc mà các Tòa án nêu không phải là vấn đề quá lớn mà chúng ta hoàn toàn có thể khắc phục được. Vì vậy việc cần làm bây giờ là phải hoàn thiện Đề án tốt nhất để báo cáo Bộ Chính trị vào thời gian tới.

Tất cả các ý kiến của các đại biểu tại hội nghị trực tuyến đều được Tổ biên tập tiếp thu, ghi nhận chi tiết, đầy đủ. Trong thời gian tới, Ban cán sự đảng, lãnh đạo TANDTC vẫn tiếp tục thu nhận các ý kiến đóng góp bằng văn bản hoặc phản ánh thông qua Tổ biên tập. Trên cơ sở các ý kiến đó, Tổ biên tập sẽ tổng hợp, tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện Đề án để cáo Bộ chính trị cuối tháng vào 7/2021.