Siết chặt trách nhiệm người nổi tiếng trong quảng cáo: Đã đến lúc phải mạnh tay

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Bà Rịa – Vũng Tàu) cho biết, hiện nay việc quảng cáo trên nền tảng số như YouTube, TikTok… có sự tham gia tích cực của nhiều nghệ sĩ, người nổi tiếng, khiến nội dung quảng bá trở nên gần gũi, chân thật và dễ tạo dựng lòng tin với công chúng. Tuy nhiên, chính sự tin tưởng này lại trở thành mối nguy tiềm ẩn khi nhiều sản phẩm được quảng cáo sai lệch về công dụng, chất lượng, đặc biệt là các mặt hàng như thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thuốc chữa bệnh.

“Tác động của các nội dung quảng cáo sai sự thật không chỉ gây thiệt hại về tài chính cho người tiêu dùng mà còn đe dọa đến tính mạng, sức khỏe cộng đồng. Cần thiết tăng cường xử phạt hành chính trong lĩnh vực quảng cáo để tạo tính răn đe”, bà Phúc nhấn mạnh.

Cùng quan điểm, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng, người nổi tiếng với tầm ảnh hưởng lớn cần được đặt trong khuôn khổ pháp lý nghiêm minh. Ông nhấn mạnh: “Người tiêu dùng dễ dàng tin tưởng vào lời nói của nghệ sĩ, thậm chí đôi khi là tin mù quáng. Đó cũng là lý do các doanh nghiệp sẵn sàng bỏ ra chi phí cao để mời người nổi tiếng làm gương mặt đại diện”.

Một trong những lo ngại lớn hiện nay là tính khả thi của việc yêu cầu người quảng cáo tự kiểm tra, xác minh độ xác thực của các sản phẩm được quảng bá. Đại biểu Trần Khánh Thu (Thái Bình) chỉ rõ rằng, ngay cả khi sản phẩm có đầy đủ giấy tờ kiểm định, công bố sản phẩm thì vẫn có thể là hàng giả, hàng kém chất lượng nếu không được kiểm tra độc lập và nghiêm ngặt bởi cơ quan chức năng. Bà đặt vấn đề: “Liệu các nghệ sĩ, ca sĩ có đủ khả năng và thời gian để tự kiểm chứng tài liệu, thành phần sản phẩm như yêu cầu trong dự thảo luật?”

Do đó, các đại biểu đề xuất phải có cơ chế tăng trách nhiệm pháp lý, thậm chí là trách nhiệm bồi thường của người nổi tiếng khi quảng cáo sai sự thật. Đây cũng là thông lệ đã được áp dụng hiệu quả ở nhiều quốc gia. Ví dụ, tại Mỹ, Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) yêu cầu người nổi tiếng phải công khai mối quan hệ tài chính với nhãn hàng và đảm bảo nội dung quảng cáo không gây hiểu lầm. Hàn Quốc thì cấm tuyệt đối quảng cáo trá hình, nếu vi phạm có thể bị phạt tới 2% doanh thu quảng cáo hoặc 500 triệu won (khoảng 8,7 tỷ đồng). Năm 2022, nước này cũng ra lệnh cấm nghệ sĩ trở thành gương mặt đại diện cho các hãng rượu để bảo vệ giới trẻ khỏi ảnh hưởng tiêu cực.

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc nhấn mạnh thêm: cần thiết lập cơ chế quản lý riêng đối với người có ảnh hưởng. Nếu họ đang làm việc trong các tổ chức, cơ quan thì tổ chức chủ quản cũng phải có trách nhiệm trong việc kiểm soát và xử lý hành vi vi phạm của cá nhân đó. Đồng thời, cần sửa đổi, bổ sung các quy định về đạo đức nghề nghiệp trong nội bộ, làm rõ các hình thức vi phạm và hình phạt tương ứng.

Ngoài ra, bà Phúc cũng đề nghị bổ sung vai trò và trách nhiệm của hội đồng thẩm định quảng cáo để đảm bảo tính khách quan, minh bạch trong quá trình kiểm duyệt nội dung quảng bá, nhất là với các sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng như thuốc, thực phẩm chức năng, hóa mỹ phẩm.

Trước xu hướng quảng cáo số đang phát triển nhanh chóng, việc hoàn thiện hành lang pháp lý, siết chặt trách nhiệm và tăng mức xử phạt hành chính đối với các hành vi quảng cáo sai sự thật là yêu cầu bức thiết. Không chỉ nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, điều này còn góp phần xây dựng một môi trường quảng cáo lành mạnh, trung thực và công bằng hơn.

Trang Nguyễn