Yoga: Tập đúng để sống khỏe, tập đủ để an yên

Không chỉ đơn thuần là những động tác uốn dẻo, vặn mình trên thảm tập, Yoga là Di sản Văn hóa Phi Vật thể hàm chứa cả một triết lý sống lâu đời.

Bắt nguồn từ nền văn minh Indus-Sarasvati ở miền bắc Ấn Độ khoảng 5000 năm trước, Yoga là một hệ thống thực hành kết hợp hài hòa giữa các tư thế (asana), kỹ thuật thở (pranayama), thiền định (dhyana) và các nguyên tắc sống (yama và niyama).

Bên cạnh hướng đến việc cải thiện sức khỏe thể chất, bộ môn này còn chú trọng đến sự cân bằng tinh thần, cảm xúc nhằm tạo nên một trạng thái an lạc, tĩnh tại từ bên trong tâm hồn mỗi người.

Yoga không phải "thần dược"

Theo anh Nguyễn Quốc Trình – Trọng tài Quốc gia cấp II bộ môn Yoga, thành viên Hội Y học Thể thao TP.HCM, CEO Trung tâm đào tạo HLV Yoga Vin Yoga Việt Nam, “Yoga là một bộ môn tuyệt vời, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, cần phải hiểu rằng Yoga không phải là “thần dược” có thể chữa được mọi bệnh tật mà chỉ giúp hỗ trợ điều trị và cải thiện bệnh lý”.

Là một huấn luyện viên Yoga giàu kinh nghiệm, sở hữu nhiều chứng chỉ Quốc Tế uy tín từ Yoga Alliance USA, World Yoga Alliance và các tổ chức chuyên môn khác, anh Trình chia sẻ, cơ duyên đưa anh đến với Yoga bắt nguồn từ chính căn bệnh khớp của bản thân.

"Trước đây trong quá trình điều trị bệnh khớp, tôi được bác sĩ khuyên nên thử tập Yoga để bổ trợ cải thiện bệnh tình. Sau quãng thời gian kiên trì tập luyện kết hợp điều trị từ bác sĩ, tôi nhận thấy tình trạng bệnh của mình được cải thiện rõ rệt. Không chỉ giảm đau nhức, tôi còn cảm thấy tinh thần thoải mái, thư thái hơn rất nhiều".

Chính những trải nghiệm tích cực đó đã thôi thúc anh Trình tìm hiểu sâu hơn về Yoga và quyết định trở thành một huấn luyện viên Yoga chuyên nghiệp. Anh tập trung nghiên cứu và phát triển theo hướng Yoga phục hồi và trị liệu, với mong muốn giúp đỡ những người có vấn đề về sức khỏe giống như mình trước đây.

Thông qua các bài tập, Yoga giúp giảm căng thẳng, lo âu, điều hòa hormone trong cơ thể. Sự linh hoạt, dẻo dai và khả năng giữ thăng bằng cũng được cải thiện đáng kể nhờ các tư thế tác động sâu vào hệ cơ xương khớp. Sức mạnh cơ bắp, đặc biệt là vùng cơ trung tâm, cũng được tăng cường.

Song song đó, Yoga còn hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn, góp phần tích cực vào quá trình điều trị các bệnh về khớp, hô hấp, tim mạch,... cũng như giúp cải thiện một số tình trạng sức khỏe như đau lưng, đau vai gáy, mất ngủ, căng thẳng,...

Tuy nhiên, mức độ hiệu quả của Yoga sẽ khác nhau tùy thuộc vào cơ địa, tình trạng bệnh lý, sự kiên trì cũng như quá trình tập luyện của mỗi người. Đối với những bệnh lý nghiêm trọng, người tập cần kết hợp Yoga với các phương pháp điều trị y tế khác.

“Yoga chỉ đóng vai trò bổ trợ, không thể thay thế thuốc men hay các phương pháp điều trị của bác sĩ. Việc “thần thánh hóa” Yoga, tin rằng Yoga có thể chữa được bách bệnh, là một nhận thức sai lầm và nguy hiểm”, huấn luyện viên Nguyễn Quốc Trình nhấn mạnh.

Tập Yoga phải đúng và đủ

Một trong những vấn đề quan trọng nhất khi tập Yoga là phải tập đúng và đủ, phù hợp với cơ thể. Việc tập luyện quá sức, sai tư thế, hoặc tập những bài tập không phù hợp với thể trạng có thể dẫn đến chấn thương, đau nhức, thậm chí là làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh lý.

“Mỗi người có một cơ thể khác nhau, một tình trạng sức khỏe khác nhau. Do đó, không có một bài tập Yoga nào phù hợp với tất cả mọi người. Điều quan trọng là phải lắng nghe cơ thể, lựa chọn những bài tập phù hợp với khả năng của mình và tập luyện dưới sự hướng dẫn của huấn luyện viên có kinh nghiệm”, anh Nguyễn Quốc Trình chia sẻ.

Anh Trình nhấn mạnh, để việc tập Yoga đạt hiệu quả cao nhất, người tập, nhất là những người mới làm quen với bộ môn này, tham gia những lớp học ít người, hoặc 1 kèm 1 để hướng dẫn và tập luyện tư thế đúng, bài tập phù hợp ngay từ ban đầu.

Bên cạnh đó, cũng cần đặc biệt chú trọng đến việc tham gia lớp học tại những nơi uy tín, với đội ngũ huấn luyện viên được đào tạo bài bản, có chứng chỉ rõ ràng. Nếu có thể, hãy tham gia một buổi học thử để cảm nhận trực tiếp không khí và phương pháp giảng dạy.

Trong quá trình tập luyện, việc lắng nghe cơ thể là vô cùng quan trọng. Đừng cố gắng thực hiện những tư thế vượt quá khả năng của bản thân. Nếu có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, hãy trao đổi với huấn luyện viên trước khi bắt đầu.

Với sự phát triển của công nghệ, yoga online ngày càng trở nên phổ biến do tiện lợi, linh hoạt về thời gian và địa điểm tập luyện, đặc biệt phù hợp với những người bận rộn. Tuy nhiên, dưới góc độ chuyên môn, anh Nguyễn Quốc Trình lưu ý rằng, Yoga online có thể không phù hợp với những người mới bắt đầu, hoặc những người có vấn đề về sức khỏe.

"Quá trình tập yoga sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được thực hiện đúng cách. Việc thiếu sự giám sát trực tiếp của huấn luyện viên có thể khiến người tập dễ mắc lỗi kỹ thuật, dẫn đến chấn thương", anh Nguyễn Quốc Trình phân tích, “Tương tự, các lớp yoga cấp tốc cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho sức khỏe. Yoga là một quá trình rèn luyện đòi hỏi sự kiên trì và nhẫn nại. Việc tập luyện quá nhanh, quá gấp gáp, sẽ không mang lại hiệu quả, mà còn có thể gây hại cho cơ thể”.

Yoga không phải là "liều thuốc" tức thời. Để thấy được những lợi ích rõ rệt, cần tập luyện đều đặn và kiên trì trong thời gian ít nhất là 2 tháng, để cảm nhận rõ rệt những thay đổi tích cực về sức khỏe và tinh thần. Một chế độ tập luyện hợp lý, kết hợp với chế độ ăn uống cân bằng, khoa học, giấc ngủ đầy đủ và một tinh thần lạc quan sẽ giúp người tập tối ưu hóa hiệu quả của yoga.

Hiểu rõ tầm quan trọng của huấn luyện viên trong quá trình luyện tập Yoga đúng - đủ, anh Trình đã thành lập Trung tâm đào tạo HLV Yoga “Vin Yoga Việt Nam”.

Với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy Yoga tại Việt Nam, chương trình giảng dạy không chỉ bám sát chuẩn quốc tế mà còn kết hợp với các kiến thức về giải phẫu chức năng, trị liệu thể thao, massage, dinh dưỡng,… tập trung vào việc đào tạo HLV Yoga theo hướng khoa học, an toàn và ứng dụng thực tiễn cao, giúp học viên có nền tảng vững chắc để trở thành những huấn luyện viên Yoga khoa học và chuyên nghiệp.

Song song đó, Vin Yoga Việt Nam cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc tổ chức các hội thảo chuyên sâu về Giải phẫu Chức Năng Ứng dụng trong thể thao và Yoga, giúp cộng đồng HLV nâng cao kiến thức và kỹ năng.

Yoga, hơn cả một phương pháp rèn luyện sức khỏe, là một hành trình khám phá bản thân, tìm về sự cân bằng và tĩnh tại trong tâm hồn. Bằng cách hiểu đúng và tập đúng, yoga có thể trở thành một người bạn đồng hành đáng tin cậy của mỗi người trên con đường chăm sóc sức khỏe và hạnh phúc.

Đan Hà - Thiên Nhã