Chúng ta là một gia đình

Từ những “bước chân” đầu tiên

Thoắt cái thế mà cũng đã 23 năm. Dấu thời gian của gần một phần tư thế kỷ đã đẩy cái thuở khai sinh ra tờ báo mang tên “Công lý” năm 2001 vào quá khứ. Nhưng với nhiều cán bộ, nhà báo có mặt đêm ga la “Chúng ta là một gia đình” của Báo Công lý thì 23 năm ấy như là quá ngắn, như mới chỉ là hôm qua.

Cái “hôm qua” với vẻn vẹn 10 phóng viên, nhân viên mới tinh khôi của một tờ báo mới ra đời, chập chững những bước chân đầu tiên trên con đường công luận. Họ với trình độ chuyên môn được đào tạo khác nhau, nhưng chủ yếu là cử nhân luật, báo chí là những hạt mầm được chắt lọc trong số hơn 300 thí sinh ứng tuyển vào tốp đầu làm công việc phóng viên.

Những phóng viên trẻ ấy có vài người “lướt qua” ở báo bạn, số còn lại là những sinh viên vừa tốt nghiệp Đại học Báo chí và Luật. Với những chiếc “Wave Tàu” cũ nhèm, họ háo hức chở nhau rong ruổi trên mọi nẻo đường. Những bài viết vội gửi qua đường bưu điện vì chưa có internet còn lỗi chính tả nhưng chứa đầy đam mê, nhiệt huyết...

Những “cán bộ khung” chủ yếu từ Tạp chí Toà án nhân dân, vừa phải hoàn thành tốt nhiệm vụ xuất bản tạp chí chuyên ngành có bề dày và uy tín nhất trong khối tạp chí của cơ quan bảo vệ pháp luật, vừa chập chững những bước đầu tiên của người làm báo chuyên nghiệp.

Mảng công việc chính của tờ Báo Công lý - Cơ quan ngôn luận của TANDTC, tất nhiên rồi, phục vụ nhiệm vụ chính trị của ở quan chủ quản là tuyên truyền mọi hoạt động của hệ thống Toà án cũng như công tác giáo dục pháp luật qua các phiên toà xét xử. Với những phiên toà ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, phóng viên “báo ngành” được khá ưu ái nên cái “mảnh đất tiềm năng” ấy dường như là “món chính” của tờ Công lý. Tận dụng lợi thế ấy, Báo Công lý có nhiều bài tường thuật sâu, kỹ và toàn diện những vụ án “điểm” mà dư luận quan tâm nên lượng độc giả tăng vọt. Những câu chuyện vì “say nghề”, phóng viên leo lên nóc nhà để chụp những bức ảnh dẫn giải bị cáo rồi bị bảo vệ đuổi chạy “mất dạng”; bị cáo phản ứng... là chuyện thường nhật.

Ngày đó, việc xét xử lưu động là một nhiệm vụ bắt buộc và là chỉ tiêu thi đua của TAND. Nhiều phóng viên với sức trẻ và đã vượt hàng trăm km trong điều kiện đi lại rất khó khăn để có mặt ghi lại những hình ảnh và bài báo ở Mù Căng Chải; Y Tí, Điện Biên... Lọ mọ dậy sớm trong cái rét thấu xương, vội vàng đến nơi xét xử sớm để cố gắng ghi lại những khoảnh khắc ấn tượng nhất khi bà con đồng bào các dân tộc thiểu số đã tề tựu và tìm cho mình chỗ ngồi tốt nhất để được nhìn thấy “cái bị cáo” nó thế nào... Những phóng viên “báo ngành” lặn lội đến với những Toà án vùng sâu, vùng xa để có được những bài báo mang theo nỗi vất vả, khó khăn của cán bộ trong ngành. Những khó khăn, bất cập của Toà án địa phương được Báo Công lý nêu đã giúp cho lãnh đạo cấp uỷ, chính quyền thêm hiểu, thông cảm và có những chỉ đạo hỗ trợ kịp thời cho Toà án.

Nhân đây, mạo muội nhắc lại kỷ niệm về một trong những bài báo đã góp phần ủng hộ Tòa án. Một lần về Nam Định công tác, tất nhiên là phóng viên báo ngành nên phải đến Tòa án rồi. Vừa bước vào cửa, phóng viên được Chánh án TAND tỉnh Nam Định Mai Công Lan niềm nở bắt tay và xin lỗi phải đóng cửa ngay. Số là, trụ sở của TAND tỉnh Nam Định khá chật hẹp, lại tọa lạc giữa xung quanh là nhà tang lễ, trường học và nhà dân. Và cái gì vẫn xảy ra hàng ngày không chỉ là tiếng ồn ảnh hưởng đến hội họp, đến những phiên toà mà những “giai điệu” hỗn độn ấy thật là phản cảm... Thế là bài báo “Bản giao hưởng thành Nam” xuất hiện trên Báo Công lý với những gì có thể nêu được đã lột tả những bất cập sát nơi được coi là chốn công đường trang nghiêm đã phải thường xuyên “chịu trận”. Câu chuyện có dấu ấn đẹp sau đó được nhắc khi gặp lại, Chánh án Mai Công Lan cảm ơn nhà báo đã góp phần thúc đẩy giúp cho TAND tỉnh có được trụ sở mới khang trang hơn và quan trọng là không còn phải thường xuyên “chịu trận”, nhất là mỗi khi có phiên tòa...

Đã rất nhiều năm, chuyên mục Phóng sự như một trong những “món” chủ công trên báo in Công lý. Cái trang “đinh” ấy đưa người đọc Công lý đến với nhiều miền đất xa xôi, hiểm trở; với nhiều miền văn hoá với những nghệ nhân hiếm hoi còn sót lại; với những cảnh đời cơ cực - hậu quả của cơn lốc ma tuý càn quét những làng bản hẻo lánh vốn bình yên từ ngàn đời... Và để có những bài báo thấm đẫm thực tế và rất “hồn” ấy, phóng viên đã phải lang thang nhiều ngày, thậm chí hàng tháng đến những góc rừng, nẻo biển, nơi biên viễn heo hút...

Báo Công lý còn là “chỗ dựa” pháp lý của người dân và doanh nghiệp; đấu tranh để mọi người dân, mọi tổ chức sống và làm việc theo pháp luật, phản biện sắc bén để góp phần hoàn thiện pháp luật; kiên quyết đấu tranh chống tiêu cực, nhũng nhiễu. Báo luôn đồng hành với Đảng, Nhà nước, chính quyền các cấp trong công cuộc đổi mới, cải cách tư pháp, vì lẽ phải và công bằng.

Sẽ là có lỗi nếu không nhắc đến, tri ân họ, những người âm thầm hàng đêm làm công việc biên tập, dàn dựng... để sáng hôm sau, Báo Công lý đến với mọi người, mọi miền. Hơn 20 năm qua, bao nhiêu triệu những “bản bông” đã được “nhặt sạn”, được chỉnh trang và minh họa cho sống động hơn. Và còn đó những con người hàng đêm trực tại nhà in, hối hả đem báo đến các địa chỉ để sáng sớm có tờ báo mới đến tay bạn đọc. Giờ, tóc họ đã điểm bạc... Cùng với đó, giai điệu một thời đã qua của Báo Công lý cũng còn nốt “trầm” cần phải nhìn lại, thấm thía và là những bài học được rút ra để dần hoàn thiện.

Đến “gia đình” lớn hôm nay

Hơn một trăm cán bộ, phóng viên, người lao động ở Báo Công lý so với “làng báo” chưa hẳn là “gia đình lớn”. Nhưng cái sự “lớn” mà tôi muốn đề cập chính là sự trưởng thành và hội tụ một cách có kỷ cương và “tôn ti” mà đến hôm nay mới có được. Dẹp bỏ và vượt lên những tồn tại, giờ đây, những người lao động ở Báo Công lý đã trở thành một khối và đúng nghĩa như là một gia đình.

Ngoài báo in Công lý, báo điện tử, Báo Công lý đã lần lượt ra đời những ấn phẩm, chuyên trang làm phong phú thêm cho công tác tuyên truyền, đáp ứng được nhu cầu phát triển của sự nghiệp báo chí trong thời đại mới. Từ thuở Báo Công lý giấy chỉ xuất bản 01 kỳ/tuần, đến nay Báo Công lý đã tổ chức xuất bản nhiều ấn phẩm, gồm: Ấn phẩm Báo in Công lý, Ấn phẩm Doanh nhân và Công lý, Báo điện tử Công lý, Truyền hình TAND và các chuyên trang điện tử... Giờ đây, tất cả đang được vận hành khá trơn tru trong cỗ máy mang tên Công lý.

Dù biết là khiếm khuyết khi chỉ mới đề cập đến phần rất nhỏ và khiêm tốn những gì đã diễn ra 23 năm qua với Báo Công lý, nhưng ở một góc nhìn của mình, thành viên gắn bó lâu năm ở Báo Công lý này chỉ có mong muốn được cùng mọi người nhớ về một thời xa xưa ấy và nhìn đến tương lai với niềm tin tờ báo của ngành Toà án ngày càng lớn mạnh, hoàn thành tốt nhiệm vụ tuyên truyền phục vụ ngành Toà án nhân dân và đáp ứng được nhu cầu thông tin trong thời đại mới.

Được sự quan tâm của lãnh đạo cơ quan chủ quản là TANDTC qua các thời kỳ nên giờ đây, tổ chức, bộ máy đã dần hoàn thiện với đội ngũ cán bộ lãnh đạo trẻ trung, năng động và nhiệt huyết; cán bộ, phóng viên “có nghề” đã được “cắm” đến mọi vùng, miền của đất nước với sự nhanh nhạy, tinh thông; đời sống vật chất, tinh thần được cải thiện đáng kể; cơ sở vật chất đủ đáp ứng yêu cầu làm báo thời hiện đại; tầm ảnh hưởng của Báo Công lý đã rộng và sâu... Cùng với những ấn phẩm báo in, điện tử chững chạc, có bản sắc, tuyên truyền phục vụ tích cực các hoạt động của hệ thống TAND và nhiều vấn đề về kinh tế, an ninh, xã hội, các ấn phẩm khác cũng ngày càng phong phú, đa dạng và không ngừng được nâng cao về chất lượng, đậm chất của báo chí thời đại 4.0.

Một mảng công tác và cũng là điểm nhấn đáng được nhìn nhận trên bước đường phát triển của Báo Công lý là công tác tri ân và từ thiện. Ngoài hoàn thành nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền, cùng với Quỹ tình nghĩa TAND, Báo Công lý được lãnh đạo TANDTC giao nhiệm vụ là đầu mối tổ chức thực hiện nhiều chương trình xã hội - từ thiện của lãnh đạo TAND.

Những năm qua, Báo thực hiện Chương trình “Tiếp sức cho học sinh nghèo vượt khó đến trường”, “Vì chủ quyền biển đảo”... Từ nguồn kinh phí xã hội từ thiện kêu gọi được, Báo đã hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà tình nghĩa; thăm hỏi, tặng quà cho các em học sinh nghèo vượt khó, tật nguyền, mồ côi và nạn nhân chất độc da cam; thăm hỏi thân nhân gia đình liệt sĩ, thương binh đã và đang công tác tại Báo Công lý; thực hiện chương trình “Vì chủ quyền biển đảo”… mỗi năm hàng tỷ đồng.

Vài năm gần đây, Báo Công lý duy trì việc tổ chức Chương trình Công lý & Trái tim tri ân miền đất lửa miền Trung, đồng thời phối hợp trao quà, hỗ trợ cho đối tượng là gia đình chính sách, cán bộ TAND tại Quảng Trị, Hà Tĩnh, Nghệ An có hoàn cảnh khó khăn xây, sửa nhà tình nghĩa; tặng 30 xe đạp cho con em cán bộ Tòa án có hoàn cảnh khó khăn vươn lên học giỏi… Báo Công lý tổ chức Chương trình “Công lý & Trái tim” với chủ đề “Góp đá xây nhà”, trao tặng cờ Tổ quốc, vận động kinh phí hỗ trợ xây dựng nhà tình nghĩa và tặng quà Tết cho bà con có hoàn cảnh khó khăn tại Hà Giang. Báo Công lý tổ chức Chương trình thiện nguyện “Công lý & Trái tim”, “Tết sum vầy”, “Xuân Biên cương” bằng việc tặng nhiều căn nhà tình nghĩa (50 triệu đồng/căn) trao hàng trăm suất áo ấm, sách và một số vật dụng thiết yếu cho học sinh, cho các hộ nghèo ở các tỉnh miền Tây Nam bộ. Báo Công lý đã tổ chức Chương trình hành trình “Công lý và Trái tim” với chủ đề “Tri ân Tháng Ba biên giới” tại nhiều tỉnh miền núi phía bắc như Cao Bằng, Hà Giang... Sơ bộ, kinh phí thực hiện công tác từ thiện xã hội chỉ tính trong 10 năm đã đạt khoảng 20 tỷ đồng...

Trở lại đêm ga la - nơi hội tụ hầu như đầy đủ các thế hệ của Báo Công lý với những ánh mắt hân hoan, những nụ cười rạng rỡ, những lời phát biểu tâm huyết và cảm động. Những người có mặt nơi đây đã bày tỏ lòng biết ơn những người đi trước đã góp phần không nhỏ cho sự nghiệp báo chí của Báo Công lý để có ngày hôm nay. Đặc biệt, lãnh đạo, cán bộ phóng viên, người lao động dành tình cảm sự biết ơn trước sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ mà trực tiếp và thường xuyên là của Ban cán sự Đảng, Lãnh đạo TANDTC qua các thời kỳ đã chỉ đạo, hỗ trợ và động viên kịp thời Báo Công lý vượt qua nhiều khó khăn để có ngày đoàn viên này. Họ mong muốn các lãnh đạo kế cận của TANDTC tiếp tục quan tâm hơn nữa để Báo Công lý ngày càng hoàn thiện, vững bước trên trọng trách cao cả của mình...

Đêm về khuya, tiếng hát và những tiết mục diễn xuất đậm chất “cây nhà lá vườn” quyện vào trong sóng và gió biển. Tất cả như hoà quyện vào thành khối đoàn kết, thống nhất để thay lời muốn nói: “Chúng ta là một gia đình”.

Hạ Long, tháng 8 năm 2024

Bùi Xuân Thao