Hà Nội dự kiến chi hơn 55 tỷ USD làm gần 600km đường sắt đô thị

Ngày 01/7, tại kỳ họp thứ 17, HĐND TP. Hà Nội khóa XVI, Giám đốc Sở Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Phi Thường đã trình bày tờ trình của UBND thành phố về đề án tổng thể đầu tư xây dựng hệ thống đường sắt đô thị Thủ đô.

Theo đó, đề án được lập trên quan điểm thống nhất nhận thức về vai trò của đường sắt đô thị (metro), là trục "xương sống" của hệ thống hạ tầng GTVT của thành phố.

Phát triển hệ thống đường sắt đô thị là tất yếu khách quan, là một động lực quan trọng cho chiến lược phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững của thành phố trong thời gian tới.

Phát triển đường sắt đô thị gắn kết với phát triển đô thị, bảo vệ môi trường, thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa tạo động lực phát triển liên kết vùng Thủ đô.

Mục tiêu đặt ra là phát triển hệ thống đường sắt đô thị đồng bộ, hiện đại, đáp ứng nhu cầu vận tải giao thông công cộng của thành phố, góp phần tái cơ cấu các phương thức vận tải của thành phố theo hướng bền vững, hài hòa, hợp lý; phấn đấu tỷ lệ vận tải hành khách công cộng năm 2035 đạt 50-55%, sau năm 2035 đạt 65-70%.

Trong đó, từ nay đến năm 2030, TP. Hà Nội đặt mục tiêu hoàn thành 96,8km metro, gồm các tuyến: Số 2 (các đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo, Trần Hưng Đạo - Thượng Đình, Nội Bài - Nam Thăng Long), tuyến số 3 Nhổn - ga Hà Nội - Yên Sở. Tổng nhu cầu vốn dự kiến trong giai đoạn này là 14,602 tỷ USD.

Tại phân kỳ 2031-2035, Hà Nội lên kế hoạch hoàn thành 301km metro gồm các đoạn, tuyến: Ngọc Hồi - Yên Viên, Gia Lâm - Dương Xá, tuyến số 2 kéo dài đi Sóc Sơn, tuyến số 2A kéo dài đi Xuân Mai, tuyến số 3 kéo dài đi Sơn Tây, tuyến số 4 Mê Linh - Sài Đồng - Liên Hà, Nội Bài - Ngọc Hồi, Mê Linh - Hà Đông, Sơn Đồng - Mao Dịch - Vành đai 3 - Lĩnh Nam - Dương Xá, Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai.

Tổng nhu cầu vốn dự kiến cho giai đoạn trên là 22,572 tỷ USD. Với lộ trình này, Hà Nội kỳ vọng sau năm 2030, đường sắt đô thị đảm nhận 35-40% lượng hành khách công cộng, có thể vận chuyển được 9,7-11,8 triệu chuyến đi/ngày đêm.

Phân kỳ 3 là giai đoạn 2036-2045, thành phố dự kiến hoàn thành đầu tư xây dựng 200,7km metro với tổng nhu cầu vốn 18,252 tỷ USD.

Như vậy, trong 3 giai đoạn đầu tư tổng thể các tuyến metro, Hà Nội sẽ cần số vốn lên tới hơn 55,4 tỷ USD để hoàn thành 598,5km metro.

Để triển khai, UBND TP Hà Nội đưa ra nguyên tắc xây dựng cơ cấu nguồn vốn theo từng giai đoạn và cho từng tuyến. Theo đó, các tuyến đang triển khai đầu tư theo vốn vay ODA thì các đoạn tuyến còn lại sẽ tiếp tục đầu tư theo vốn vay ODA, các tuyến còn lại sẽ tập trung ưu tiên đầu tư bằng vốn ngân sách Nhà nước.

Nhằm đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trên toàn hệ thống đường sắt đô thị, Hà Nội đề xuất lựa chọn bộ tiêu chuẩn kỹ thuật dùng chung và các thông số kỹ thuật chính để cho phép khả năng liên vận giữa các tuyến đường sắt với nhau, đồng thời tối ưu hóa chi phí đầu tư, năng lực bảo trì, sửa chữa và vận hành.

Theo đó, Hà Nội đề xuất xây dựng khung tiêu chuẩn kỹ thuật chung cho toàn bộ mạng lưới, nhằm tránh việc mỗi tuyến metro được thiết kế với tiêu chuẩn riêng biệt; thiết lập các thông số thiết kế dùng chung gồm: khổ đường, độ rộng đầu máy toa xe, chiều dài ke ga...

Khung tiêu chuẩn này chỉ là công cụ hỗ trợ để xác định các quy tắc cho việc thiết kế và thi công, không mang tính áp đặt và cho phép lựa chọn một cách linh hoạt giữa các nhà cung cấp khác nhau, để có được chi phí và chất lượng tốt nhất thông qua việc đấu thầu rộng rãi cho mỗi dự án.

D. Minh