Lễ hội Khai ấn Đền Trần: Nét đẹp văn hóa truyền thống của quê hương Nam Định
Lễ hội Khai ấn Đền Trần diễn ra từ ngày 11 đến 16 tháng Giêng, là một trong những lễ hội lớn dịp đầu Xuân. Lễ hội năm nay đã thu hút hàng vạn du khách đến tham dự, mang lại không khí vui tươi, trang trọng và góp phần quảng bá nét đẹp văn hóa truyền thống của quê hương Nam Định.
Sau 4 ngày đầu diễn ra lễ hội, công tác quản lý và tổ chức đã đảm bảo an toàn, lành mạnh và văn minh. Không xảy ra vi phạm nếp sống văn minh hay mất an ninh trật tự tại Khu di tích Đền Trần - Chùa Tháp và không gian tổ chức Lễ hội Khai ấn. Có hàng nghìn lượt du khách đã tham gia Lễ hội Khai ấn Đền Trần và chiêm bái di tích, đặc biệt là thời điểm diễn ra hai nghi lễ rước kiệu Ngọc Lộ và Rước Nước, tế Cá vào các ngày 11 và 12 tháng Giêng.
Ngay từ sáng sớm, hàng nghìn người dân trong và ngoài tỉnh đã đổ về Khu di tích lịch sử - văn hóa Đền Trần - Chùa Tháp để tham gia các nghi lễ rước kiệu Ngọc Lộ, rước Nước, tế Cá theo phong tục tập quán của địa phương. Trong Lễ hội Khai ấn Đền Trần năm nay, Ban tổ chức đã bố trí nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, du lịch, trưng bày, triển lãm sôi động tại Quảng trường Đông A, Khu trung tâm lễ hội Trần thuộc Khu di tích lịch sử - văn hóa Đền Trần - Chùa Tháp. Cảm nhận chung của người dân khi tham dự Lễ hội Khai ấn năm nay là công tác tổ chức được tiến hành một cách bài bản, quy củ. Môi trường cảnh quan trong không gian tổ chức lễ hội được giữ gìn sạch sẽ và thoáng đãng.
Lễ Khai ấn Đền Trần diễn ra vào giờ Tý (23 giờ) đêm ngày 14 tháng Giêng với các nghi lễ thiêng truyền thống. Vào 5 giờ sáng ngày 15 tháng Giêng, nhà đền phát ấn cho nhân dân tại 4 địa điểm: nhà Giải vũ tại Cung Thiên Trường, Đền Cố Trạch và Nhà trưng bày tại Cung Trùng Hoa. Ngày 16 tháng Giêng, tổ chức tế lễ Tết Thượng nguyên tại Đền Cố Trạch và làm lễ dâng Chúc văn hoàn cung. Dự báo Lễ hội Khai ấn Đền Trần còn kéo dài đến ngày 16 tháng Giêng với nhiều hoạt động đặc sắc khác nhau. Trong thời gian diễn ra lễ hội, du khách có cơ hội tham quan và chiêm ngưỡng các trò chơi dân gian, múa rối, rước diễu hành, hát xoan, và các trò chơi truyền thống khác. Ngoài ra, còn có các gian hàng trưng bày và bán các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, đặc sản địa phương và các món ăn truyền thống.
Lễ hội Khai ấn Đền Trần không chỉ là dịp để kỷ niệm và tưởng nhớ các vị vua Trần trong lịch sử Việt Nam mà còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Đây là dịp để người dân cầu mong một năm mới an lành, may mắn và thịnh vượng. Lễ hội còn thu hút du khách trong và ngoài nước đến Nam Định để tìm hiểu về văn hóa và lịch sử của địa phương.
Đền Trần là một quần thể, đây là nơi thờ các vua Trần cùng các quan lại có công phù tá nhà Trần. Đền Trần bao gồm 3 công trình kiến trúc chính là đền Thiên Trường (hay đền Thượng), đền Cố Trạch (hay đền Hạ) và đền Trùng Hoa. Hằng năm cứ vào dịp đầu năm, lễ hội khai ấn và lễ hội đền Trần thu hút hàng trăm nghìn lượt du khách đến tham quan, chiêm bái thể hiện lòng tưởng nhớ và biết ơn đến các vị vua Trần.
Theo các nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa, nghi lễ Khai ấn đền Trần với ý nghĩa nhân văn lớn lao là cầu mong cho thiên hạ thái bình, thịnh trị. Ấn của nhà Trần khắc chữ "Trần triều điển cố" và "Tích phúc vô cương." Bản chất của bốn chữ "Tích phúc vô cương" trên ấn là nhà Trần ban cho con cháu cái phúc, dạy con cháu, bách gia trăm họ phải biết giữ gìn phẩm chất đạo đức, tích phúc thật tốt, phúc đức càng dày thì được hưởng lộc càng bền vững.
Lễ hội Khai ấn Đền Trần là một dịp để mọi người hiểu và trân trọng di sản văn hóa của Việt Nam. Qua các hoạt động trong lễ hội, người ta có thể tìm hiểu về lịch sử, truyền thống và tôn giáo của đất nước. Đồng thời, sự kiện này cũng tạo điều kiện cho du khách khám phá và trải nghiệm văn hóa độc đáo của Nam Định nói riêng và Việt Nam nói chung.