Đề án "Hiện đại hóa ngành Khí tượng thủy văn " áp dụng công nghệ quan trắc vệ tinh và Trí tuệ Nhân tạo

Giai đoạn 2026-2030, ngành Khí tượng thủy văn Việt Nam sẽ triển khai ứng dụng công nghệ dữ liệu lớn và Trí tuệ Nhân tạo trong quản lý, khai thác và chia sẻ thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn.

Kế hoạch này được Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành nhằm thực hiện Quyết định số 1261/QĐ-TTg ngày 27 tháng 10 năm 2023 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Đề án "Hiện đại hóa ngành Khí tượng thủy văn đến năm 2025 và thời kỳ 2026-2030".

Kế hoạch đặt ra 5 nhiệm vụ cụ thể, bao gồm: Cơ chế chính sách, tổ chức bộ máy, phát triển nguồn nhân lực; Công nghệ thông tin và Chuyển đổi Số khí tượng thủy văn; Mạng lưới trạm quan trắc khí tượng thủy văn; Dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn; Ứng dụng khoa học công nghệ, hợp tác quốc tế.

Đối với cơ chế chính sách, tổ chức bộ máy, phát triển nguồn nhân lực, ngành Khí tượng thủy văn tập trung rà soát và hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế và chính sách liên quan đến công tác khí tượng thủy văn. Đánh giá, tổng kết công tác thi hành Luật Khí tượng thủy văn và thu thập thông tin để phục vụ việc sửa đổi, bổ sung luật liên quan. Đồng thời, sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu quả. Đặc biệt, việc xây dựng nguồn nhân lực chuyên nghiệp, có trình độ và chất lượng đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa ngành Khí tượng thủy văn và Chiến lược phát triển ngành đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045 cũng được nhấn mạnh.

Về công nghệ thông tin và Chuyển đổi Số khí tượng thủy văn, ngành sẽ phát triển hạ tầng số, dữ liệu số và nền tảng số trong lĩnh vực này. Đảm bảo hoạt động ổn định và thông suốt của hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin và an toàn thông tin là mục tiêu quan trọng. Đồng thời, ngành Khí tượng thủy văn sẽ hoàn thành Chuyển đổi Số trong lĩnh vực khí tượng thủy văn, bao gồm số hóa tư liệu giấy và tăng cường năng lực tính toán chuyên ngành khí tượng thủy văn. Việc đầu tư mở rộng các trạm thông tin vệ tinh mặt đất, thiết bị thông tin lưu động cũng sẽ được thực hiện. Hơn nữa, ngànhsẽ ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) để xử lý và phân tích dữ liệu khí tượng thủy văn một cách nhanh chóng và chính xác.

Mạng lưới trạm quan trắc khí tượng thủy văn cũng sẽ được phát triển và nâng cấp trong giai đoạn này. Việc mở rộng số lượng và cải thiện chất lượng các trạm quan trắc sẽ giúp thu thập dữ liệu khí tượng thủy văn một cách toàn diện và liên tục. Đồng thời, ngành sẽ tăng cường việc truyền tải dữ liệu từ các trạm này về trung tâm xử lý và phân tích.

Việc dự báo và cảnh báo khí tượng thủy văn để đảm bảo được thực hiện một cách hiệu quả, ngành Khí tượng thủy văn sẽ đầu tư nghiên cứu và phát triển các phương pháp, công nghệ mới. Sử dụng các mô hình dự báo tiên tiến, kết hợp với dữ liệu vệ tinh giúp cung cấp thông tin dự báo chính xác và kịp thời.

Cuối cùng, đề án hướng đến việc thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực khí tượng thủy văn. Qua việc chia sẻ dữ liệu và kinh nghiệm, hợp tác với các tổ chức, cơ quan quốc tế, Việt Nam sẽ nắm bắt được những tiến bộ mới nhất trong ngành và áp dụng vào thực tiễn.

Đề án Hiện đại hóa ngành Khí tượng thủy văn giai đoạn 2026-2030 được các chuyên gia đánh giá là bước tiến quan trọng để nâng cao khả năng ứng phó với biến đổi khí hậu và bảo vệ an toàn cho người dân và tài sản./.

Quỳnh Anh