Cân nhắc quy định buộc lắp thiết bị giám sát hành trình đối với xe máy

Cho ý kiến về dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ tại hội trường, đại biểu Huỳnh Thị Phúc - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho rằng, quy định giám sát hành trình đối với phương tiện kinh doanh vận tải phải đảm bảo điều kiện có thiết bị giám sát hành trình là cần thiết để luật hóa quy định Nghị định số 15 về việc xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách, xe kinh doanh vận tải hàng hóa và xe trung chuyển phải lắp thiết bị giám sát hành trình để giám sát các hành vi vi phạm của lái xe, hành vi vi phạm của hành khách và các vi phạm về giao thông vận tải đường bộ.

Tuy nhiên, theo đại biểu Phúc, đối tượng áp dụng còn khá rộng. Cụ thể tại Điểm c, khoản 1, Điều 33 về điều kiện tham gia giao thông có quy định “xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông phải có thiết bị giám sát hành trình, thiết bị thu thập dữ liệu hình ảnh của người lái xe, dữ liệu hình ảnh bảo đảm an toàn theo quy định”.

Đại biểu cho rằng, quy định như vậy có thể hiểu là tất cả các loại xe bao gồm cả xe cá nhân, không loại trừ xe thuộc các trường hợp có quy định riêng của Đảng, Nhà nước đều phải gắn giám sát hành trình. Do đó, cần phải cân nhắc tính phù hợp và thống nhất.

Thống kê, đến tháng 6/2023, cả nước có trên 6 triệu ô tô và 73 triệu mô tô, xe máy đang lưu hành, đại biểu Điểu Huỳnh Sang - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước cho rằng, nếu dự thảo Luật được thông qua thì sẽ có hàng chục triệu xe máy phải gắn thiết bị giám sát hành trình là khó bảo đảm tính khả thi.

Theo đại biểu, nhiều quốc gia trên thế giới, người dân không lắp đặt camera hành trình để chứng minh sự trong sạch mà thay vào đó cơ quan chức năng phải chứng minh chủ phương tiện có vi phạm thì mới được xử phạt. Mặt khác, việc bắt buộc lắp thiết bị giám sát hành trình có thể vi phạm quyền riêng tư của công dân, liên quan đến tiêu chuẩn chất lượng của thiết bị, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Quy định bắt buộc khó khả thi bởi số lượng xe máy là quá lớn trong khi thu nhập người dân còn thấp, đời sống người dân còn khó khăn…

Từ những phân tích trên, đại biểu Điểu Huỳnh Sang cho rằng quy định này chưa phù hợp với thực tế trong khi phạm vi tác động rộng. Do đó, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo chỉ quy định gắn thiết bị giám sát hành trình đối với xe kinh doanh vận tải như hiện hành và quy định cụ thể hơn về Trung tâm tích hợp phân tích dữ liệu.

Tranh cãi nảy lửa quy định cấm tham gia giao thông có nồng độ cồn.

Góp ý vào các hành vi bị cấm tại Điều 8, đại biểu Đặng Bích Ngọc - Đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình cho rằng, khoản 1, quy định điều khiển phương tiện tham gia giao thông mà trong máu và hơi thở có nồng độ cồn, đã góp phần rất quan trọng vào việc đảm bảo an toàn giao thông, trật tự xã hội, phòng ngừa nguy cơ tai nạn, hạn chế rất lớn những vụ tai nạn thương tâm xảy ra.

Đặc biệt, làm thay đổi nhận thức của người dân trong việc tham gia giao thông, hình thành văn hóa, thói quen “đã uống rượu, bia thì không lái xe”. Do đó, đại biểu bày tỏ thống nhất theo quy định của dự thảo Luật. Cần tăng cường xử lý vi phạm nồng độ cồn đối với người tham gia giao thông.

Tuy nhiên, theo đại biểu Lê Hữu Trí - Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa, quy định này cũng có phần chưa phù hợp dưới góc độ văn hóa, tập quán sinh hoạt của người Việt Nam, cũng như góc độ sinh học… Đại biểu đề nghị cần nghiên cứu, đánh giá thận trọng, kỹ lưỡng quy định này trên cơ sở đảm bảo yêu cầu thực tiễn, các căn cứ khoa học, đảm bảo tính khả thi.

Tranh luận tại hội trường, đại biểu Quốc hội Bế Trung Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh cho biết: “Chúng ta đang muốn kiểm soát năng lực hành vi, trong khi rượu chỉ là một trong số những tác nhân. Và rượu khi uống nhiều quá mới ảnh hưởng đến năng lực hành vi, uống ít thì có lẽ cũng chưa có ảnh hưởng. Chúng ta cần phải phân biệt rõ giữa năng lực hành vi với tác nhân, việc dùng hay không dùng rượu”, đại biểu nêu quan điểm.

Theo đại biểu Trịnh Minh Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long, không nên quy định cứng nhắc, tuyệt đối về nồng độ cồn trong máu khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông. Đại biểu đề xuất, nên quy định như trong luật cũ, nghĩa là có giới hạn nhất định về nồng độ cồn trong máu, hơi thở, khi vượt qua mốc đó thì mới phạt.

Đại biểu Hoàng Quốc Khánh - Đoàn ĐBQH tỉnh Lai Châu đề xuất cho phép nồng độ cồn trong máu và hơi thở ở ngưỡng an toàn theo quy định, quy chuẩn của cơ quan có thẩm quyền để phù hợp với thực tiễn.

Đại biểu cũng cho rằng, nên quy định cấm tuyệt đối đối với người hành nghề lái xe chuyên nghiệp, có công việc chính là lái xe dịch vụ, lái xe hợp đồng của các cơ quan, tổ chức nhà nước và lái xe kinh doanh. Bên cạnh đó, đại biểu Hoàng Quốc Khánh đề nghị Bộ Công an tiếp tục triển khai đồng bộ để nâng cao ý thức người tham gia giao thông như việc khi tham gia giao thông phải đội mũ bảo hiểm đã thực hiện nề nếp.

Tranh luận với các ý kiến cho rằng nên quy định về ngưỡng nồng độ cồn, đại biểu Phạm Văn Thịnh – Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang ủng hộ nên quy định cấm trong Luật. Theo Đại biểu, 50% tai nạn nghiêm trọng có nguyên nhân là từ việc người tham gia giao thông có nồng độ cồn trong máu.

“Quy định của Luật cần tường minh để người dân dễ kiểm chứng, đánh giá việc mình có vi phạm hay không vi phạm. Theo tôi, việc lựa chọn quy định có ngưỡng hay không có ngưỡng, thì phương án cấm sẽ tường minh và dễ chấp hành. Quan trọng, người dân sẽ biết được mình vi phạm hay không vi phạm. Mặt khác, việc cho phép uống rượu ở mức nào đấy sẽ tạo ra không gian thúc đẩy hành vi vi phạm. Cùng với đó, ý thức chấp hành pháp luật giao thông của nước ta chưa cao. Việc quy định cấm sẽ phù hợp hơn”, đại biểu Thịnh phân tích.

Đại biểu cho biết, quy định trong dự thảo Luật không phải là mới, mà đã được quy định trong Luật Phòng, chống tác hại rượu bia có hiệu lực từ ngày 01/01/2020. Tuy nhiên, thời gian gần đây mới được quyết liệt thực hiện đã mang lại hiệu quả rất tốt.

Giải trình, làm rõ ý kiến đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Quốc phòng và An ninh và các cơ quan hữu quan nghiên cứu kĩ tiếp thu, giải trình đầy đủ để hoàn thiện dự án luật bảo đảm chất lượng, khả thi.

Duy Tuấn