Tống đạt văn bản tố tụng điện tử- cách làm hiệu quả của TAND TP Hồ Chí Minh
TAND TP. Hồ Chí Minh là một trong những đơn vị được đánh giá cao trong việc giải quyết các loại vụ việc, trong đó đáng chú ý là việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác xét xử.
Năm 2023 thực hiện 433 phiên tòa, phiên họp xử lý hành chính trực tuyến
Phó Chánh án TAND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Thuỳ Dung cho biết: Từ ngày 01/10/2022 đến ngày 30/9/2023, Tòa án Thành phố đã tổ chức được tổng cộng 433 phiên tòa, phiên họp xử lý hành chính trực tuyến (bao gồm: 65 phiên tòa hình sự, dân sự, hành chính trực tuyến; 368 phiên họp xử lý hành chính trực tuyến), Tòa án quận, huyện và TP. Thủ Đức đã tổ chức được tổng cộng 2.173 phiên tòa, phiên họp xử lý hành chính trực tuyến (bao gồm: 352 phiên tòa; 1821 phiên họp xử lý hành chính trực tuyến).
Đặc biệt, các phiên họp xử lý cai nghiện trực tuyến đã mang lại hiệu quả rất cao bằng đường truyền kết nối tới cơ sở cai nghiện, TAND hai cấp Thành phố đã giải quyết rất nhiều trường hợp đưa người nghiện đi cơ sở cai nghiện bắt buộc mà không cần phải đến trực tiếp cơ sở cai nghiện mất nhiều thời gian như trước đây.
Thực hiện 460 lần tống đạt điện tử trong vòng 4 tháng
Trong công tác tống đạt điện tử, Ban lãnh đạo Tòa án Thành phố nhận thấy số lượng vụ việc phải tống đạt theo phương thức trực tiếp, tống đạt qua người thứ ba, hoặc niêm yết, thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng mất nhiều thời gian, công sức, tiền bạc. Hằng năm, khoản chi phí này ở các Tòa đều cao hơn ngân sách được cấp, bà Dung cho hay.
Bên cạnh đó, TP. Hồ Chí Minh là thành phố có kinh tế năng động, phát triển nhất cả nước, các doanh nghiệp có trụ sở, văn phòng đại diện của công ty nước ngoài, đơn vị hành chính sự nghiệp và phần lớn công dân tại TP. Hồ Chí Minh sử dụng các giao dịch điện tử như hộp thư điện tử, ứng dụng điện tử như Zalo, Viber để liên lạc, thông tin.
Do đó, nếu áp dụng hình thức tống đạt, thông báo văn bản tố tụng qua phương tiện điện tử thì sẽ giảm thời gian, công chức cho cán bộ, công chức Tòa án Thành phố, cũng như cá nhân, cơ quan, tổ chức liên hệ công tác, làm việc với đơn vị và tiết kiệm được ngân sách nhà nước rất lớn.
TAND TP. Hồ Chí Minh đã soạn thảo “Đề án tống đạt thông báo văn bản tố tụng qua phương tiện điện tử trong tố tụng dân sự, tố tụng hành chính tại TAND TP. Hồ Chí Minh” và xin ý kiến của TANDTC.
Sau khi được TANDTC chấp thuận, đơn vị đã phối hợp với công ty phần mềm để viết riêng phần mềm để tống đạt qua email cho TAND TP. Hồ Chí Minh. Theo đó, phương thức tống đạt dựa trên nguyên tắc đương sự phải đồng ý cung cấp cho Tòa án địa chỉ email và số điện thoại. Sau đó, Thẩm phán sẽ sử dụng địa chỉ email của Sở Thông tin truyền thông cung cấp để tống đạt cho các đương sự.
Qua số liệu thống kê trên phần mềm tống đạt điện tử, từ ngày 01/6/2023 đến ngày 30/9/2023, TAND TP. Hồ Chí Minh đã thực hiện được 460 lần gửi, tống đạt các văn bản tố tụng bằng phương thức này. Hầu hết các đương sự là nguyên đơn, người khởi kiện, người bị kiện là cơ quan hành chính nhà nước đều phản hồi tích cực và ủng hộ phương thức tống đạt mới này.
Hai bản án được phát triển làm án lệ
Đối với công tác đề xuất, phát triển án lệ, thực tiễn, số lượng bản án của TAND TP. Hồ Chí Minh ban hành là rất lớn nhưng số lượng được lựa chọn phát triển làm án lệ là rất ít. Điều này xuất phát từ tâm lý Thẩm phán ngại việc đề xuất bản án, cũng như chưa biết cách lập luận để bản án, quyết định được chọn làm án lệ.
TAND Thành phố đã phối hợp với Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh xây dựng Kế hoạch số 561/KH-ĐHL-TATP ngày 25/7/2022 về việc tổ chức Hội thảo “Áp dụng và phát triển án lệ tại TAND hai cấp TP. Hồ Chí Minh”. Hội thảo đã được tổ chức diễn ra sôi nổi trong không khí trao đổi trên tinh thần khoa học với nhiều phản biện có chiều sâu và chất lượng, cũng như giúp cho Thẩm phán Tòa án hai cấp TP. Hồ Chí Minh có thể hiểu, vận dụng và đề xuất phát triển án lệ.
Từ tháng 9/2022 cho đến tháng 10/2023, TAND Thành phố đã đề xuất phát triển 14 bản án, quyết định làm nguồn phát triển án lệ. Trong đó, TAND thành phố đã có hai bản án được phát triển làm án lệ.
Hai bản án được phát triển án lệ trong một năm 2023 là nỗ lực rất lớn của Tòa án thành phố trong công tác tuyển chọn và phát triển án lệ, đồng thời sự tin tưởng của Hội đồng tư vấn án lệ đối với các bản án của Tòa án TP. Hồ Chí Minh là sự động viên rất lớn về mặt tinh thần, cũng như đã chứng minh cho chất lượng công tác xét xử của Tòa án Thành phố trong những năm qua đã có những bước tiến nổi bật.