Tháo gỡ vướng mắc cho đầu tư xây dựng các dự án giao thông đường bộ

Dự thảo 5 nhóm chính sách

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung cho biết dự thảo Nghị quyết được xây dựng gồm 5 nhóm chinh sách.

Trong đó, nhóm chính sách đề nghị Quốc hội cho phép áp dụng trong thời gian 5 năm gồm: về tỷ lệ vốn nhà nước trong dự án PPP, về việc giao thẩm quyền cho địa phương làm cơ quan chủ quản, sử dụng vốn ngân sách địa phương đầu tư các dự án quốc lộ, cao tốc đi qua các địa phương; về giao cho một địa phương làm cơ quan chủ quản thực hiện đầu tư các dự án giao thông đường bộ qua nhiều địa phương và sử dụng ngân sách của địa phương này hỗ trợ vốn cho địa phương khác";về cơ chế đặc thù trong khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường.

Nhóm chính sách trình Quốc hội cho áp dụng 1 lần là cơ chế chính sách đặc thù áp dụng đối với các dự án sử dụng nguồn vốn tăng thu ngân sách Trung ương (NSTW) năm 2022, gồm bố trí nguồn tăng thu NSTW năm 2022 cho 6 dự án khởi công mới; bố trí nguồn tăng thu NSTW năm 2022 để điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư cho 5 dự án trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025; giao kế hoạch từ nguồn tăng thu NSTW năm 2022 cho 30 dự án và 1 nhiệm vụ và cho phép giải ngân trong 3 năm từ năm 2023 - 2025; bố trí vốn tăng thu NSTW năm 2022 để thanh toán chi phí GPMB phát sinh sau khi dự án đã quyết toán.

Đối với Danh mục dự án thí điểm, để đảm bảo tính khả thi của Nghị quyết và tăng hiệu quả của chính sách thí điểm, cho phép Bộ Kế hoạch và Đầu tư được tiếp tục cập nhật, điều chỉnh, hoàn thiện danh mục các dự án theo đề nghị của Bộ Giao thông vận tải và các địa phương đến trước thời điểm Quốc hội ban hành Nghị quyết thí điểm, Thứ trưởng báo cáo.

Tạo động lực thu hút đầu tư

Tại Phiên họp, các đại biểu đã thảo luận về hồ sơ dự thảo Nghị quyết, các đại biểu cũng tán thành với việc Chính phủ tổng kết các hạn chế, khó khăn, vướng mắc trong thực hiện quy định tại một số Luật liên quan tới đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ, và dự thảo Nghị quyết này. Bởi, nếu chờ sửa các Luật liên quan trong thời điểm hiện nay sẽ không đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là yêu cầu từng bước hoàn thiện mạng lưới giao thông đường bộ.

Nhiều ý kiến cho rằng, việc nâng tỷ lệ tham gia của Nhà nước trong những dự án này thông qua việc không tính chi phí giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư sẽ có tác dụng tạo động lực cho việc thu hút, huy động vốn đầu tư của xã hội tham gia các dự án giao thông đường bộ, giảm gánh nặng ngân sách Nhà nước, tiết kiệm nguồn lực, mở rộng không gian phát triển kinh tế - xã hội cho các địa phương trên địa bàn khó khăn, đặc biệt khó khăn.

Tuy nhiên, đề nghị, Chính phủ cần làm rõ: nguồn vốn sử dụng cho công tác giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư trong những dự án này sẽ lấy từ đâu? Có gây tăng chi ngân sách Nhà nước hay không?

Ngoài ra, những dự án giao thông đi qua nhiều địa phương hay dự án sử dụng ngân sách địa phương này hỗ trợ cho địa phương khác thì sẽ thực hiện quyết toán theo những quy định pháp luật nào?

Về cơ chế đặc thù trong khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, các đại biểu lưu ý, nội dung này tương tự như quy định tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc và đẩy nhanh tiến độ thi công của các dự án giao thông.

Tuy nhiên, thực tế thời gian qua cho thấy, tình trạng thiếu nguyên vật liệu vẫn chưa được khắc phục, vậy quy định này liệu có khắc phục được những khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện hay cần phải có giải pháp khác?

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, các ý kiến tại phiên họp đều nhất trí trình Quốc hội ban hành nghị quyết. Đồng thời, đề nghị, Chính phủ cần tiếp tục rà soát, báo cáo cụ thể về những “tác dụng phụ” hay chi phí thực hiện những cơ chế, chính sách được đề xuất thí điểm áp dụng lần này...