Mỹ: Chính sách nhập cư của ông Biden đối mặt nhiều thử thách

Bất chấp hàng loạt sắc lệnh hành pháp và đề xuất đảo ngược các chính sách nhập cư của cựu Tổng thống Donald Trump, chính quyền Tổng thống Joe Biden vẫn yêu cầu sự kiên nhẫn.

Khác xa với chính sách “biên giới mở”, chính quyền ông Biden hiểu rằng, để làm chậm quá trình nhập cư Trung Mỹ, họ phải làm việc với các nước để giải quyết những nguyên nhân gốc rễ của vấn đề.

Những phức tạp với cái gọi là các quốc gia Tam giác phương Bắc gồm Guatemala, El Salvador và Honduras, và mối quan hệ khó khăn với Mexico - nước láng giềng phương Nam của Mỹ - sẽ khiến điều đó trở nên khó khăn hơn - theo trang Brink.

Tổng thống Joe Biden đã nhanh chóng bắt đầu đảo ngược bốn năm thù địch với vấn đề nhập cư.

Ngày đầu tiên nắm quyền, ông đã mở ra cánh cửa nhập quốc tịch cho 11 triệu người nhập cư không có giấy tờ, tạm dừng việc xây dựng bức tường biên giới và bảo vệ chương trình DACA (Chương trình Hành động trì hoãn trục xuất những người nhập cư trái phép vào Mỹ từ khi còn nhỏ).

Hôm sau, ông Biden thông báo kế hoạch đình chỉ việc trục xuất trong 100 ngày và tạm dừng chương trình “Ở lại Mexico” của cựu Tổng thống Trump, vốn yêu cầu những người xin tị nạn phải đợi ở Mexico để được xét xử tại tòa án Mỹ.

Sau đó, ông Biden từ bỏ chính sách gia đình bị chia cắt của cựu Tổng thống Trump và cam kết tăng giới hạn người tị nạn lên 125.000 người. Nhưng không phải tất cả các chính sách đều có thể được thực hiện chỉ với một cú chạm bút.

Nhiều chuyên gia nhận định, chính quyền Tổng thống Biden sẽ mất thời gian để gỡ bỏ những thay đổi của chính quyền ông Trump đối với hệ thống nhập cư của Mỹ - gồm khoảng 1.058 thay đổi chính sách riêng lẻ đã được xác định.

Ngoài ra, vấn đề xây dựng lại cơ sở hạ tầng và năng lực, bao gồm cả khả năng, nguồn lực xử lý hồ sơ xin tị nạn và để thay đổi lâu dài, Tổng thống Joe Biden sẽ cần Quốc hội thông qua cải cách nhập cư toàn diện; giải quyết các câu hỏi như thường trú nhân hoặc quốc tịch.

Cựu Tổng thống Donald Trump đã cắt viện trợ phát triển của Mỹ cho Guatemala, Honduras và El Salvador trong nỗ lực buộc chính phủ của họ cắt giảm di cư đến Mỹ. Điều đó khiến các quốc gia Tam giác phương Bắc này không có kinh phí để giải quyết những yếu tố gốc rễ ban đầu khiến người dân phải rời đi.

Tổng thống Biden sẽ có một cách tiếp cận rất khác, một cách tiếp cận trị giá 4 tỉ USD, với hy vọng rằng việc giải quyết các vấn đề như nghèo đói, bạo lực, khủng hoảng môi trường và thất nghiệp ở Trung Mỹ sẽ khuyến khích mọi người ở lại quê hương của họ.

Chính quyền mới cũng đã chấm dứt các chính sách thời ông Trump buộc những người di cư đến Mỹ trước hết phải xin tị nạn ở Tam giác phương Bắc.

Tuy nhiên, hợp tác để cải thiện cuộc sống hàng ngày sẽ khó hơn nếu các quốc gia không hòa hợp với nhau. Gần đây, chính quyền ông Biden đã từ chối yêu cầu gặp mặt của Tổng thống El Salvador Nayib Bukele.

Trong khi đó, các công tố viên Mỹ đang điều tra Tổng thống Honduras về các khoản hối lộ liên quan đến ma túy. Tại Guatemala, ông Biden, trong nhiệm kỳ phó tổng thống, đã thúc đẩy chính quyền một số nước chấp nhận Ủy ban Quốc tế chống miễn trừng phạt do Liên Hợp Quốc hậu thuẫn ở Guatemala, nhưng tổng thống tiền nhiệm của Guatemala đã đóng cửa ủy ban này vào năm 2019.

Chính quyền ông Biden nói với những người di cư: “Bây giờ không phải là lúc để đến", nhưng thông điệp này đang bị bỏ ngoài tai.

Bất chấp những lời cầu xin về sự kiên nhẫn, chiến thắng của Tổng thống Biden trong cuộc bầu cử tháng 11 năm ngoái đã thúc đẩy cuộc đổ xô đến Mỹ. Trong bốn tháng qua, nhà chức trách Mỹ đã thực hiện hơn 70.000 vụ giam giữ và bắt giữ dọc biên giới Mexico, một trong những giai đoạn bận rộn nhất trong thập kỷ qua.

Tổng thống Biden đang đối mặt với một cơn bão hoàn hảo cho cuộc di cư lớn lên phía bắc. Châu Mỹ Latinh chiếm số lượng tử vong do COVID-19 cao thứ hai sau Châu Âu.

Năm ngoái, GDP của khu vực này đã giảm 7,4%, đe dọa xóa sổ tiến bộ trong nhiều thập kỷ xóa đói giảm nghèo. Hai cơn bão quét qua Trung Mỹ vào năm 2020, phá hủy nhà cửa và gây thiệt hại hàng tỉ USD.

Viễn cảnh về một làn sóng di cư đã rõ ràng chỉ vài ngày trước lễ nhậm chức của ông Biden, khi một đoàn lữ hành di cư gồm khoảng 9.000 người đi từ Honduras qua Guatemala đến Mỹ, trước khi bị chặn lại tại Guatemala.

Một cuộc thăm dò gần đây cho thấy, một con số khổng lồ 41% người Honduras trong độ tuổi từ 18 đến 39 coi việc họ sẽ di cư là “rất có thể xảy ra”.

Một phần quan trọng của bài toán nhập cư để bất kỳ chính sách nhập cư nào của Mỹ có hiệu quả là hợp tác với Mexico. Tổng thống Mexico Andrés Manuel López Obrador đã trở thành một đồng minh không mấy chắc chắn của cựu Tổng thống Donald Trump, triển khai hàng nghìn binh sĩ để trấn áp những người xin tị nạn Mỹ từ Trung Mỹ.

Tuy nhiên, Tổng thống López Obrador - nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa dân túy của Mexico - đã không công nhận chiến thắng của Tổng thống Biden cho đến giữa tháng 12 và đã tập trung nỗ lực vào nhiên liệu hóa thạch khi chính quyền ông Biden đề cao năng lượng tái tạo để chống lại cuộc khủng hoảng khí hậu.

Gần đây, chính phủ Mexico đã ngừng nhận lại các gia đình Trung Mỹ đang nhanh chóng trở về từ biên giới Mỹ theo lệnh y tế khẩn cấp thời ông Trump đối với COVID-19. Đổi lại, hàng trăm gia đình di cư gần đây đã được trả vào Mỹ bởi các nhân viên Tuần tra Biên giới.

Giữa việc nới lỏng các lệnh cấm vận ở Mỹ Latinh và các chính sách nhập cư khoan dung hơn ở Mỹ, di cư về phía bắc sẽ tiếp tục tăng tốc.

Nhưng nếu chính sách nhập cư của Tổng thống Biden thành công thì một sự thay đổi dài hạn trong các mô hình di cư hướng bắc là một khả năng thực sự.

Mặt khác, chính sách cũng sẽ gặp phải vấn đề chính trị, khi các chính phủ Mỹ và Mỹ Latinh kêu gọi các cơ sở của họ và Tổng thống Biden cố gắng giữ cho Đảng Dân chủ nắm quyền trong các cuộc bầu cử giữa kỳ và lâu hơn.