Đánh thuế người sở hữu nhiều nhà đất: Ổn định giá, chống đầu cơ

Đề xuất trên của Bộ Xây dựng đưa ra trong bối cảnh giá bất động sản, nhà ở liên tục tăng mạnh từ đầu năm đến nay.

Cơ quan này cho biết, nhân tố góp phần đẩy giá nhà tăng cao thời gian qua có sự góp mặt của một số chủ đầu tư, nhóm nhà đầu tư, đầu cơ và môi giới bất động sản.

Phân tích các phiên đấu giá có mức trúng trên trăm triệu một m2, cơ quan này cho rằng nhiều hội nhóm đầu tư chuyên tham gia đấu giá rồi bán ngay để kiếm lời. Ngoài khu vực đấu giá, thành phần môi giới trực chờ kết quả, sẵn sàng chào mua, bán đất với giá chênh 200-500 triệu đồng/lô. Việc mua đi bán lại nhiều lô đất nhằm thu lợi bất chính diễn ra phổ biến, thậm chí mang tính tổ chức, làm tăng mặt bằng giá đất, nhà ở xung quanh.

Tại các dự án bất động sản, giá nhà ở bị một số sàn và môi giới đẩy lên cao để thu "tiền chênh". Bộ cho biết chi phí hoa hồng các chủ đầu tư bỏ ra cho sàn giao dịch khoảng 3% giá bán. Số tiền chênh này không cố định mà phụ thuộc sức nóng của thị trường, có thể từ 5-20% giá bán.

Cơ quan này dẫn chứng tại một dự án thấp tầng ở tỉnh Hưng Yên, vào thời điểm thị trường sôi động, ngoài giá bán của chủ đầu tư khoảng 7-8 tỷ đồng/căn, khách mua còn phải trả thêm tiền chênh khoảng 750 triệu đồng, tương đương 10%. Tuy nhiên, khi thị trường hạ nhiệt, khoản chênh này cũng giảm xuống còn 250 triệu đồng.

Theo Bộ Xây dựng, giá nhà ở, đất ở tăng cao tại một số thời điểm, một số dự án, khu vực thời gian qua còn do nhiều nguyên nhân.

Đặc biệt, một số chủ đầu tư dự án bất động sản tận dụng tình hình nguồn cung hạn chế để đưa ra giá chào bán cao, với mức lợi nhuận kỳ vọng cao hơn so với mức trung bình các dự án. Tại một số khu vực chỉ có rất ít, thậm chí duy nhất một dự án mở bán trong khi nhu cầu và số lượng người đăng ký mua nhiều thì chủ đầu tư có thể nâng giá bán do không có cạnh tranh và giá tham chiếu để thu lợi.

Một số hội nhóm, nhà đầu tư và các cá nhân môi giới bất động sản nhiễu loạn thông tin thị trường để "thổi giá", tạo giá ảo... và lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân để thao túng tâm lý, lôi kéo đầu tư theo tâm lý đám đông để trục lợi.

Thực tế, đây không phải lần đầu giải pháp đánh thuế bất động sản thứ hai được nêu nhằm hạ giá nhà. Mới đây, Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cũng đề xuất chính sách thuế bất động sản áp cho hai đối tượng, gồm người mua căn nhà thứ hai trở lên và chủ sở hữu bỏ hoang dự án. Mức thuế sẽ tăng dần với giao dịch mà người bán có thời gian sở hữu ngắn.

Tháng 8/2023, cử tri TP HCM tiếp tục đề nghị đánh thuế với nhà thứ hai và áp thuế cao hơn với nhà đất bỏ trống, không thu được giá trị từ đất. Bộ Tài chính cho biết đã nghiên cứu xây dựng dự án Luật Thuế bất động sản, dự kiến bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024). Hiện các đề xuất này vẫn dừng lại ở dự kiến.

Trước đó, tháng 3/2022, Bộ Tài chính có công văn gửi các Bộ, ngành, địa phương lấy ý kiến về các chính sách thu thuế bất động sản, bao gồm việc đánh thuế với nhà và tài sản.

Bộ Tài chính cho biết, Bộ đang nghiên cứu xây dựng dự án Luật Thuế bất động sản, trong đó có nội dung áp thuế đối với nhà thứ hai, nhà đất bỏ trống. Dự án luật này dự kiến bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024) và thông qua tại kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2025).