10 sự kiện công nghệ thông tin tiêu biểu 2023

10 sự kiện ICT tiêu biểu năm 2023 được hơn 50 nhà báo chuyên theo dõi ICT từ 43 cơ quan báo chí hàng đầu Việt Nam đề cử và lựa chọn.

Dưới đây là 10 sự kiện ICT tiêu biểu năm 2023:

1. Quốc hội thông qua Luật Viễn thông (sửa đổi)

Ngày 24/11/2023, Quốc hội chính thức thông qua Luật Viễn thông (sửa đổi). Đây là đạo luật quan trọng, ảnh hưởng sâu rộng bậc nhất tới ngành ICT. Luật Viễn thông nhìn rộng ra sẽ tạo nền tảng cho công cuộc chuyển đổi số, hướng tới xã hội số, công dân số.

Luật Viễn thông (sửa đổi) mở rộng đối tượng, phạm vi điều chỉnh một số dịch vụ mới như điện toán đám mây, dịch vụ trung tâm dữ liệu, dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet và được quản lý theo hướng “quản lý nhẹ”, mở, linh hoạt, hướng đến bảo vệ quyền lợi người sử dụng, bảo đảm an toàn, an ninh. Luật cũng quy định cụ thể các loại tài nguyên viễn thông cấp qua hình thức đấu giá.

2. Chuẩn hóa thông tin cho hàng triệu thuê bao

Để xử lý vấn nạn cuộc gọi rác, tin nhắn rác, cuộc gọi lừa đảo… từ ngày 31/3/2023, các nhà mạng bắt đầu khóa 1 chiều với những thuê bao có thông tin không trùng khớp thông tin đối soát với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Sau đó, khóa thông tin 2 chiều với những thuê bao này và sau 2 tháng sẽ chấm dứt hợp đồng nếu thuê bao không đăng ký chuẩn hóa thông tin cá nhân. Trong lần chuẩn hóa này, đã có hàng triệu thuê bao đăng ký chuẩn hóa thông tin cá nhân.

3. Quốc hội thông qua Luật Giao dịch điện tử

Luật Giao dịch điện tử được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 22/6/2023. So với Luật Giao dịch điện tử năm 2005, Luật mới mở rộng phạm vi áp dụng giao dịch điện tử tới tất cả hoạt động của đời sống xã hội; tạo một khung pháp luật thống nhất về hoạt động giao dịch điện tử trong các lĩnh vực để thực hiện chuyển đổi các giao dịch từ môi trường thực sang môi trường số, thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia.

4. Nhiều tập đoàn bán dẫn khai trương nhà máy sản xuất tại Việt Nam

Năm 2023, lĩnh vực bán dẫn Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến của nhiều hãng sản xuất bán dẫn khi thu hút sự quan tâm, hiện diện của những tập đoàn hàng đầu thế giới đến từ Mỹ, Hàn Quốc, Trung Quốc,… với những dự án từ hàng trăm triệu đến cả tỷ USD đầu tư.

Bên cạnh các dự án nước ngoài, Việt Nam cũng có một số đơn vị, doanh nghiệp công nghệ đã nghiên cứu, thiết kế, sản xuất chip như FPT Semiconductor, Viettel,... Đây sẽ là con đường để Việt Nam tham gia sâu hơn vào ngành chip bán dẫn toàn cầu.

5. Bùng phát lừa đảo trên không gian mạng

Năm 2023 được cho là năm bùng nổ nạn lừa đảo trên không gian mạng. Các đối tượng lừa đảo thường nhắm đến những người già, phụ nữ.

Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) cho biết, tội phạm công nghệ cao vẫn tiếp tục gia tăng và diễn biến phức tạp, với những phương thức mới nổi lên như lừa đảo dùng công nghệ Deepfake, tổ chức đánh bạc và đánh bạc với số tiền lớn, mua bán thông tin tài khoản ngân hàng để phục vụ mục đích trái pháp luật, sử dụng các thiết bị tương tự trạm BTS của các nhà mạng hoặc dùng các phần mềm để phát tán tin nhắn có nội dung lừa đảo; hoạt động tín dụng đen, vay tiền nhanh trên các nền tảng di động và qua mạng; hoạt động đánh cắp, mua bán dữ liệu cá nhân…

6. Lần đầu tiên kiểm tra mạng xã hội TikTok ở Việt Nam

Đầu tháng 10/2023, Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử (Bộ TT&TT) đã công bố kết quả kiểm tra toàn diện hoạt động của TikTok ở Việt Nam. Theo đó, đoàn kiểm tra liên ngành do Bộ TT&TT chủ trì đã tiến hành thực hiện kiểm tra toàn diện hoạt động của TikTok tại Việt Nam từ giữa tháng 5 đến cuối tháng 9/2023. Kết luận kiểm tra yêu cầu TikTok triển khai 9 nội dung để khắc phục các sai phạm như gỡ bỏ 100% các nội dung vi phạm pháp luật Việt Nam.

7. Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Chiến lược Chuyển đổi số báo chí

Ngày 06/4/2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 348/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược “Chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Chiến lược đặt mục tiêu đến năm 2030: 100% cơ quan báo chí đưa nội dung lên các nền tảng số; 90% cơ quan báo chí sử dụng nền tảng phân tích, xử lý dữ liệu tổng hợp tập trung, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa hoạt động; 100% cơ quan báo chí hoạt động, vận hành mô hình tòa soạn hội tụ và các mô hình phù hợp với sự phát triển của khoa học, công nghệ tiên tiến trên thế giới, sản xuất nội dung theo các xu hướng báo chí số.

8. FPT cán mốc doanh thu 1 tỷ USD xuất khẩu phần mềm

Tháng 12/2023, FPT cán mốc doanh thu 1 tỷ USD xuất khẩu phần mềm chủ yếu từ ba thị trường trọng điểm là Nhật Bản, châu Mỹ và châu Á - Thái Bình Dương. Kết quả này đưa FPT trở thành doanh nghiệp công nghệ đầu tiên của Việt Nam đạt doanh thu tỷ USD từ xuất khẩu phần mềm, ghi dấu ấn trí tuệ Việt trên toàn cầu và đóng góp vào sự phát triển chung của nền kinh tế.

9. Bỏ đề xuất thuế tiêu thụ đặc biệt cho game online

Ngày 24/7/2023, Văn phòng Chính phủ đã thông báo kết luận của Thường trực Chính phủ chưa đưa kinh doanh game online vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Trước đó, Bộ Tài chính đề nghị đưa game online vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm hạn chế sản xuất và tiêu dùng các mặt hàng gây tác hại đến sức khỏe, xã hội.

Tuy nhiên, sau khi đề nghị này đưa ra đã gặp phải phản ứng mạnh từ các chuyên gia, doanh nghiệp và các bộ, ngành liên quan. Nếu áp thuế tiêu thụ đặc biệt với game online sẽ khiến cho các doanh nghiệp trong nước có xu hướng dịch chuyển thành lập doanh nghiệp ở nước ngoài.

10. Khánh thành trung tâm dữ liệu lớn nhất Việt Nam tại Hòa Lạc

Ngày 25/10, VNPT khai trương Trung tâm dữ liệu (IDC) tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc. VNPT IDC Hòa Lạc có tổng diện tích sử dụng lên tới 23.000 m2 sàn, có quy mô đến 2.000 tủ racks – lớn nhất tại Việt Nam hiện nay.

Cũng nhân dịp này, CLB Nhà báo CNTT Việt Nam (Vietnam ICT Press Club) đã tổ chức kỷ niệm 20 năm thành lập. CLB trực thuộc Hội Nhà báo Việt Nam. Lúc mới thành lập, CLB có 20 cơ quan báo chí Trung ương và địa phương gồm các nhà báo chuyên theo dõi về lĩnh vực ICT.

CLB là nơi các phóng viên có thể gặp gỡ, trao đổi các kiến thức trong lĩnh vực báo chí và CNTT, tăng cường việc tuyên truyền kiến thức về CNTT, hướng tới mục tiêu nâng cao hiệu quả thông tin từ đó đóng góp sức mình vào sự phát triển của ngành CNTT Việt Nam. Đến nay, CLB Nhà báo CNTT Việt Nam hiện quy tụ gần 50 Thành viên thuộc 40 cơ quan Báo chí của Việt Nam.

Ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập báo Nhân dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam đánh giá: CLB Nhà báo CNTT Việt Nam hoạt động với hành trình bền bỉ, chuẩn chỉnh và đạt được những hiệu quả nhất định. Hiện nay, ICT không chỉ là tư liệu cho báo chí tác nghiệp mà đã trở thành là một yếu tố quan trọng hỗ trợ báo chí phát triển. Việc sử dụng công nghệ để nắm bắt người dùng, hiểu nhu cầu người dùng, đồng thời đẩy các nội dung đến với người dùng thì vai trò của công nghệ càng ngày càng quan trọng. Nếu không có công nghệ đi cùng với nội dung, cộng thêm có phong cách riêng thì báo chí hiện đại sẽ hết sức khó khăn. Cơ hội cho báo chú có nhiều nhưng khó khăn còn nhiều hơn. Trong bể thông tin hàng triệu kênh thông tin hiện nay, nếu không quyết liệt, các kênh thông tin báo chí chính thống sẽ rất dễ bị lu mờ bởi những kênh thông tin không chính thống và như thế sức mạnh truyền thông của chúng ta sẽ bị mất đi đáng kể. Trong thời gian tới, Hội Nhà báo Việt Nam có làm việc với nền tảng Google về sự hợp tác liên quan đến vấn đề bản quyền, tạo nguồn thu cho báo chí, đào tạo.

Riêng về góc độ các nhà báo ICT, theo đồng chí Lê Quốc Minh, chúng ta sẽ không chỉ thuần tuý là người đưa tin về ICT nữa mà với những kinh nghiệm, hiểu biết cần nhìn vài bức tranh lớn hơn của công nghệ với đất nước để đưa ra những ý kiến gợi mở, đề xuất cho các đơn vị quản lý liên quan cũng như Hội Nhà báo Việt Nam.

Ông Nguyễn Việt Phú, Chủ nhiệm Vietnam ICT Press Club cho biết: “Trong suốt thời gian 20 năm qua, CLB Nhà báo CNTT Việt Nam đã đồng hành cùng Chính phủ, các Bộ ngành, doanh nghiệp và người dân trong tuyên truyền, phổ biến, phản biện, đóng góp ý kiến xây dựng các chủ trương chính sách của Đảng và nhà nước; phản ánh hoạt động, giải pháp cho các doanh nghiệp trong ngành… thông qua các hội thảo, tọa đàm và các hoạt động sôi nổi, đa dạng khác”.