Quảng Ngãi: Xe vận chuyển cát gây ô nhiễm phố phường, khai thác vượt thời gian quy định

Nước sông nhếch nhác và ô nhiễm

Truy tìm theo dấu vết nước chảy từ xe chở cát, phóng viên Báo Công lý ngược dòng sông Trà Khúc về huyện Sơn Tịnh, địa phương được UBND tỉnh Quảng Ngãi cấp phép, còn hiệu lực khai thác tại 02 mỏ cát ở xã Tịnh Sơn (mỏ thôn Diên Niên và mỏ thôn Phước Lộc).

Xác định điểm xuất phát từ mỏ cát tại thôn Phước Lộc của Công ty Cổ phần Phát triển Hạ tầng Lũng Lô 251, được UBND tỉnh Quảng Ngãi cấp giấy phép số 47/GP-UBND ngày 19/12/2019, khai thác cát sông đến ngày 01/7/2022 thông qua hình thức đấu giá, công suất khai thác 42.000m³ trong phạm vi diện tích 3,8ha.

Trong chiều ngày cuối tháng 3, phóng viên có mặt tại mỏ cát Phước Lộc, chứng kiến hàng trăm chiếc xe tải chở cát còn ướt nước sông rời khỏi mỏ cát. Hầu hết lượng cát đều cao hơn thành thùng xe, cát ướt bị chảy nước rơi vãi từ mỏ cát đến địa điểm đổ cát, đe dọa tính mạng người tham gia giao thông.

Sống gần cổng duy nhất của mỏ cát, bà Trần Thị Mỹ (ngụ đội 5) vô cùng bức xúc: “Từ sau Tết cổ truyền đến nay, mỏ cát này hoạt động rầm rộ, xe tải nào cũng chở cát vượt thành thùng và nước chảy ướt rất bẩn. Thấy xe chạy mà ớn lạnh, sợ nguy hiểm các cháu học sinh, hầu hết cha mẹ đều bỏ thời gian để chở con đi học, chứ ngày xưa các cháu tự đi xe đạp đến trường cả. Chúng tôi càng bất an khi chứng kiến nhiều vụ tai nạn xảy ra tại khu vực xe cát ra vào tấp nập này”.

Xe "múa" gần hết mặt đường Quốc lộc 24B bất chấp an toàn giao thông.

Theo người dân địa phương cho biết, xe tải bắt đầu xuất hiện từ khoảng 3h30 đến 23h00 hàng ngày, tầng suất hoạt động trung bình khoảng 1-2 phút có xe vào mỏ cát, trọng tải xe nhỏ nhất trên 05 tấn.

Qua ghi nhận tại khu vực mỏ cát, trên Quốc lộ 24B đấu nối đường nông thôn (do UBND xã Tịnh Sơn xây dựng) vào mỏ cát Phước Lộc không có bất kỳ biển báo hạn chế tốc độ, không cắm biển báo ghi địa danh mỏ khoáng sản và thông tin liên quan về mỏ cát. Từ việc không minh bạch bằng biển báo, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông trên Quốc lộ 24B và qua mặt sự giám sát của nhân dân cùng cơ quan chức năng.

Không chỉ mất an toàn giao thông, đoàn xe cát này “biến” đường bê tông nông thôn thành con đường cát gồ ghề, nhấp nhô và đọng nước. Ngoài phá đường dân sinh, đoàn xe hung thần này phá nát nắp cống trên tuyến Quốc lộ 24B, thay vào đó là tấm sắt kêu inh ỏi mỗi lúc có xe chạy ra và vào mỏ cát.

Tại hiện trường mỏ cát Phước Lộc, phóng viên ghi nhận các xe tải gắn thương hiệu gồm Khánh Văn, Hân Nga, Sinh Công, Liên Hưng Thành Phát, Thanh Mến, Hiếu Phúc, NH, An Phúc Lộc, Phong Bình, Quốc Phát, 1987,…

Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Thành Vy - Chủ tịch UBND xã Tịnh Sơn xác nhận: “Tình trạng xe tải chở cát ở mỏ Phước Lộc đúng phản ánh của nhân dân, gây mất an toàn đến đời sống dân sinh. Thẩm quyền của xã chỉ giám sát về thời gian khai thác, nhắc nhở doanh nghiệp vận chuyển cát đúng quy định thôi. Những vấn đề vượt thẩm quyền, xã sẽ báo cáo lên cấp trên hỗ trợ. Lúc đấu giá mỏ cát, tôi biết là Công ty 170, còn bây giờ tên công ty gì tôi chưa rõ. Qua phản ánh của báo chí, tôi tăng cường chỉ đạo các lực lượng kiểm tra hiện trường rồi thông tin lại”.

Khai thác cát trái Nghị định 23

Từ những tồn tại thực tế nêu trên, hoạt động khai thác khoáng sản tại mỏ cát Phước Lộc đã vi phạm quy định của Nghị định 23/2020/NĐ-CP ngày 24/2/2020 của Chính phủ về quản lý cát, sỏi lòng sông.

Cụ thể như vi phạm theo Khoản 1 Điều 9 quy định thời gian khai thác từ 7h00 đến 17h00 hàng ngày, không được khai thác vào ban đêm; vi phạm tại mục d Khoản 2 Điều 9 về yêu cầu đơn vị được cấp phép phải đặt bảng thông báo công khai thông tin gồm tọa độ, diện tích, sơ đồ phạm vi khu vực khai thác, thời gian khai thác, phương tiện và thiết bị dùng để khai thác.

Đối với hoạt động vận chuyển cát trực tiếp ở mỏ cát từ lòng sông nêu trên, chưa phù hợp theo Khoản 5 Điều 12 về việc kinh doanh, tập kết và vận chuyển cát, sỏi lòng sông phải đảm bảo yêu cầu về môi trường, nghiêm cấm sử dụng xe quá trọng tải đi trên đê.

Điều đáng lo lắng, hàng trăm xe cát trên khai thác, vận chuyển trái quy định nhưng không có sự hiện diện của cơ quan chức năng, đặc biệt là lực lượng Cảnh sát giao thông, trong suốt quá trình phóng viên bám theo các xe tải chở cát rơi nước từ mỏ cát Phước Lộc (xã Tịnh Sơn, huyện Sơn Tịnh) đến các tuyến đường ở TP. Quảng Ngãi.

Thượng tá Nguyễn Văn Bé – Phó trưởng Phòng CSGT tỉnh Quảng Ngãi cho biết, các doanh nghiệp đã ký cam kết nhưng trên thực tế nhiều lái xe điều khiển phương tiện vượt quá tốc độ, chở quá khổ quá tải. Việc xử lý vi phạm chỉ là phần ngọn, chủ yếu đơn vị vận tải phải nâng cao đạo đức nghề nghiệp đối với lái xe và đạo đức kinh doanh của chủ doanh nghiệp. Vấn đề khó khăn khi xuất hiện đối tượng bám theo lực lượng CSGT để thông báo cho xe vi phạm né tránh. Bên cạnh đó, lực lượng còn mỏng nên đơn vị không thể giám sát toàn diện và thường xuyên”.

Ông Nguyễn Phong – Giám đốc Sở Giao thông Vận tải tỉnh Quảng Ngãi nêu bất cập: “Khi lực lượng Thanh tra giao thông và CSGT đi tuần tra thì họ né tránh, không hoạt động. Lúc lực lượng chức năng di chuyển làm nhiệm vụ khác, các xe tải lại tiếp tục hoạt động trở lại”.

Báo Công lý tiếp tục phản ánh về nạn khai thác cát trái phép trên những mỏ cát đã hết hiệu lực khai thác.